Theo dõi lịch sử giải thưởng Cánh diều, không phải đến Lễ trao giải vừa diễn ra vào tối 9/4, sự kiện này mới gây tranh cãi. Một giải thưởng nghề nghiệp dành cho giới điện ảnh, nhưng không ít người trong cuộc cũng không thấy hào hứng.
Thế nên, có ý kiến cho rằng, đã đến lúc những giải thưởng kiểu này nên chấm dứt hoặc chuyển sang một hình thức khác.
Lễ trao giải Cánh diều 2017. Ảnh: TL
Bi hài “kẻ khóc, người cười”…
Giải thưởng Cánh diều của Hội Điện ảnh Việt Nam bắt đầu được tổ chức trao giải thường niên từ năm 2003. Khi ấy, đây gần như là sân chơi phim nhà nước tiêu biểu như: “Người đàn bà mộng du” (2003), “Thời xa vắng” (2004), “Chuyện của Pao”, “Sống trong sợ hãi” (2005)… Hơn 10 năm sau, phim thị trường ồ ạt tràn vào đánh dấu bằng số lượng phim đoạt giải Cánh diều, đồng thời cũng là những bộ phim “cháy vé” rạp chiếu của các đạo diễn Việt kiều là: Charlie Nguyễn, Victor Vũ, Hàm Trần, Dustin Nguyễn.
Đến mùa giải năm nay, 19 phim dự giải chủ yếu thuộc các hãng tư nhân sản xuất, nổi bật là các công ty ở phía Nam. Màn “bi-hài kịch” của giải Cánh diều năm nay được đẩy lên cao độ khi bộ phim “Cha cõng con” có kinh phí sản xuất lên đến 18 tỷ đồng của đạo diễn Lương Đình Dũng trượt những giải thưởng cao nhất, dẫn đến động thái chưa từng có trong tiền lệ của Lễ trao giải: Tác giả trả lại giải thưởng.
Vậy vượt qua “Cha cõng con” là những tác phẩm thế nào? Cánh diều 2016 đa số gọi tên những gương mặt còn khá trẻ. Ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc, Vũ Ngọc Phượng được xướng tên với tác phẩm “12 chòm sao”. Không chỉ vượt qua đạo diễn Lương Đình Dũng, nhà làm phim sinh năm 1985 còn vượt qua cả Dustin Nguyễn, Ngô Thanh Vân… Bất ngờ hơn cả, bộ phim “Sút” của đạo diễn Việt Max ẵm tới hai giải là Nam diễn viên chính (cho Hà Hiền) và Quay phim xuất sắc (Bob Nguyễn) dù nhiều bài phê bình cho rằng chất lượng phim chỉ ở mức trung bình. Thậm chí, người trong giới túc cầu còn chỉ trích phim không lột tả chính xác thế giới “quần đùi áo số” và đạo diễn Việt Max đã áp dụng cái nhìn của một người xuất thân từ bộ môn hip-hop cho bóng đá.
Người trong giới thờ ơ?
Năm nay, diễn viên – MC Quyền Linh tiếp tục được Hội Điện ảnh Việt Nam giao trọng trách là đạo diễn của Lễ trao giải. Anh cho biết, năm 2014 bản thân đã từng vất vả, căng thẳng, thậm chí mất ăn mất ngủ khi bắt tay vào thực hiện tổ chức sự kiện này nhưng nghịch lý ở chỗ, chính nhiều nghệ sĩ lại thờ ơ với giải, đến sát ngày lễ còn chưa nhận lời sẽ tham gia chương trình. Điều này, phần nào thể hiện xu hướng, bộ mặt của điện ảnh Việt Nam đã thay đổi so với trước đây dù về mặt hình thức, giải Cánh diều vẫn đang mô phỏng theo Oscar.
Chia sẻ với PV Báo Gia đình & Xã hội, đạo diễn Quốc Trọng nhận định: “Giải thưởng của Hội Điện ảnh Việt Nam là giải thường niên mỗi năm một lần nên thường các nghệ sĩ có phim gửi tham dự giải mới hay để ý quan tâm xem năm đó trào lưu phim có gì mới, tiêu chí của giải có những quy định gì mới hay không. Còn chất lượng các phim thì không nên đưa phim được giải của năm 2000 ra so với phim được giải của năm 2016 vì như thế là máy móc và khiên cưỡng. Ở các nước khác cũng vậy. Mỗi năm đều có những tiêu chí cho từng giai đoạn phát triển của ngành. Nhưng xét cho cùng, chung quy vẫn chỉ là một tiêu chí lớn nhất là: Vì con người! Vì một xã hội tốt đẹp”.
Trước câu hỏi: “Sau những lùm xùm trong quá trình trao giải, có cần phải duy trì một giải thưởng như Cánh diều hay không?”, đạo diễn Quốc Trọng nói: “Cuộc sống luôn rất cần những sự động viên và đánh giá đúng. Điều đó mới khiến cho con người ta luôn phấn đấu và vươn tới những đỉnh cao. Vì thế việc duy trì một giải thưởng nghề nghiệp luôn là điều cần thiết. Có lẽ cái gọi là “lùm xùm” trong lễ trao giải năm nay, cũng là điều mà chính những người làm nghề đang rất cần minh bạch. Đó là tiêu chí giải ở đâu? Tính chất nhân văn cao hơn hay tính chất nghề nghiệp cao hơn? Tinh thần xã hội cần hơn hay tính giải trí gay cấn cần hơn? Và cách thức tổ chức của một Ban Giám khảo hàng năm như thế nào? Một Ban Giám khảo với những người đủ uy tín nghề nghiệp cũng như nhân cách nghề nghiệp thì sẽ khó có chuyện sai lệch tới mức khó chấp nhận”.
Về giải thưởng dành cho điện ảnh, nhiều nhà phê bình phim cho biết, xu hướng của điện ảnh quốc tế – đặc biệt là những quốc gia có nền điện ảnh phát triển hùng hậu như Mỹ thì Oscar thường trao giải phim hay nhất, các giải cá nhân quan trọng khác cho những bộ phim độc lập, kinh phí thấp chứ không phải là những bộ phim “bom tấn” giải trí. Trong số đó, có thể kể ra bộ phim chiến tranh “The hurt locker” – tác phẩm điện ảnh có kinh phí rất thấp nhưng “vượt mặt” cả “Avatar” – bộ phim được mệnh danh ăn khách nhất mọi thời đại; hay bộ phim “Spotlight” với câu chuyện về một nhóm nhà báo phanh phui nạn ấu dâm trong các nhà thờ Công giáo đã xuất sắc vượt qua “The revenant” – phim về đề tài báo thù ăn khách. Năm qua, Oscar tiếp tục vinh danh những tác phẩm độc lập, trao giải cho phim “Moonlight” thay vì “La La Land” đang rầm rộ khắp toàn cầu.
Theo Giadinh.net
