Từ những thử thách cũng như nhu cầu của thị trường lao động, triết lý giáo dục khai phóng với mục tiêu đào tạo công dân toàn cầu sẽ ngày càng quan trọng đối với giáo dục đại học trong kỷ nguyên của cách mạng công nghiệp 4.0.
Sinh viên Trường ĐH Bách khoa TP.HCM học cách chế tạo flycam – ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH
Triết lý giáo dục (GD) là những tin tưởng, giá trị và nhận định về GD từ lý thuyết cũng như kinh nghiệm thực tế. Nó là nền tảng để đưa ra mục đích, mục tiêu và trọng tâm phát triển của một tổ chức GD. Mỗi triết lý GD đều có ưu – khuyết điểm của nó, vì vậy việc chọn cái nào là tùy thuộc vào tầm nhìn và mục tiêu đào tạo của từng tổ chức GD.
Có thể làm việc bất kỳ nơi nào trên thế giới
Hệ thống GD VN ảnh hưởng bởi triết lý GD chuyên sâu của hệ thống GD Nga lâu nay. Học sinh giỏi có cơ hội được vào trường chuyên từ cấp trung học. Điều này đem lại một số thành tựu như số lượng huy chương đạt được trong các cuộc thi Olympic toán, lý… thường cao hơn các nước đang phát triển khác. Tuy nhiên, liệu rằng triết lý GD chuyên sâu còn phù hợp trong kỷ nguyên của cách mạng công nghiệp 4.0?
Nhiệm vụ của GD đại học là đào tạo nguồn nhân lực cho thị trường lao động trong tương lai chứ không phải hiện tại. Sinh viên nhập học năm nay thì 4 – 5 năm nữa mới bước chân vào thị trường lao động. Để giúp chúng ta nhận thức rõ ràng hơn trong việc nên chọn lựa triết lý GD nào cho phù hợp, hãy tìm hiểu những thử thách sinh viên VN sẽ đối diện trong tương lai.
Trong thập niên qua, chúng ta đã nhìn thấy ảnh hưởng của toàn cầu hóa trong thị trường lao động ở VN. Số lượng người nước ngoài vào VN giữ những chức vụ quản lý doanh nghiệp ngày càng nhiều. Theo đó, thị trường nhân lực cấp cao trong doanh nghiệp ở VN ngày càng bị cạnh tranh khắc nghiệt. Do đó, sinh viên VN không nên giới hạn công việc làm ở trong nước mà cần trở thành công dân toàn cầu bằng cách chuẩn bị những kỹ năng và kiến thức cần thiết để có thể làm việc ở bất kỳ nơi nào trên thế giới.
Trong bối cảnh kỷ nguyên của cách mạng 4.0, robot, internet vạn vật, tự động hóa sẽ thay đổi thị trường lao động với tốc độ chưa từng có. Một số công việc có thể sẽ biến mất trong 5 – 10 năm. Điển hình xe tự lái sẽ trở nên thông dụng trong vài năm tới, lúc ấy nghề lái xe taxi và xe tải sẽ biến mất không chỉ ở Mỹ mà nhiều nơi trên thế giới. Một thí dụ khác, nhiều công việc trong kế toán sẽ được tự động hóa, công việc của một kế toán viên sẽ có nhiều thay đổi trong tương lai. Do đó điều tối quan trọng là trang bị cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng cần thiết để có thể thích nghi với sự biến đổi nhanh chóng của môi trường công việc và thị trường lao động.
Thay đổi không phải nguy cơ mà là cơ hội
Một trong những kỹ năng cần thiết đó là coi thử thách của sự thay đổi trong cuộc sống không phải là nguy cơ mà là cơ hội để học hỏi – kỹ năng học suốt đời.
Làm thế nào để đào tạo sinh viên có khả năng học hỏi suốt đời? Con người thường càng lớn càng mất đi khả năng thích nghi với những thay đổi trong cuộc sống. Điều này thể hiện rất rõ với những gia đình VN khi di dân ra nước ngoài. Trẻ em dưới 10 tuổi chỉ cần vài tháng là có thể hòa nhập với cuộc sống mới. Còn người lớn thì mất nhiều năm và có người không thể hội nhập được. Vì vậy, cần khuyến khích sinh viên khi còn đi học nên có nhiều trải nghiệm cũng như kiến thức ở nhiều khía cạnh khác nhau, không nên chỉ biết học và học một ngành chuyên sâu. Bởi những trải nghiệm đó cũng là học hỏi, thậm chí còn mang lại nhiều bài học giá trị. Ngoài ra, sinh viên cần có kiến thức bao quát ngoài chuyên môn để có khả năng nâng cao kiến thức mới bằng cách tự học do nhu cầu công việc khi cần thiết mà không phải sợ hãi khi phải đối diện với những vấn đề không nằm trong chuyên môn của mình.
Theo một nghiên cứu gần đây của Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF), đến năm 2020 kỹ năng giải quyết các vấn đề phức tạp (complex problem solving) cần thiết cho trên 36% của tất cả công việc ở mọi lĩnh vực và nó sẽ là kỹ năng cốt lõi quan trọng hàng đầu cho các nghề có lương cao. Đó là vì robot và tự động hóa với trí tuệ nhân tạo (AI) vẫn chưa có khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp mà giới hạn, điều kiện, hay giải pháp không có định nghĩa rõ ràng. Các bài toán phức tạp này thường đòi hỏi khả năng hiểu biết vấn đề đa ngành, đa chiều và có khi đa văn hóa hoặc có tính vùng miền.
Từ những thử thách cũng như nhu cầu của thị trường lao động nêu trên, triết lý GD khai phóng với mục tiêu đào tạo công dân toàn cầu sẽ ngày càng quan trọng trong GD đại học trong kỷ nguyên của cách mạng công nghiệp 4.0. Hơn thế nữa với phát triển của công nghệ AI, robot sẽ có khả năng phân tích quy trình học tập của từng cá nhân và từ đó đề xuất phương pháp cũng như chương trình đào tạo thích ứng nhằm phát triển tối đa tiềm năng của cá nhân đó. Cá nhân hóa đào tạo này cũng sẽ trở nên quan trọng trong triết lý GD.
Đào tạo “sâu” hay “rộng” ?
Tranh luận về triết lý GD đại học nên bao quát (rộng) hay chuyên sâu (sâu) không có gì mới mẻ và xảy ra ở mọi quốc gia.
Đào tạo rộng: Đây là triết lý của nền GD khai phóng. Sinh viên có kiến thức bao quát trước khi quyết định học sâu vào một ngành nào đó và sự linh động của chương trình đào tạo cho phép sinh viên khả năng học thêm các ngành phụ (minor) hoàn toàn khác với ngành chính (major) và kể cả thêm bằng cử nhân ngành khác mà không phải mất thêm 4 năm nữa. Mỹ áp dụng triết lý GD này không những cho GD phổ thông, đại học mà kể cả cao học.
Đào tạo sâu: Sinh viên chọn ngành từ khi bước chân vào đại học và tập trung vào các lớp của ngành đó theo một chương trình khung. Vì thời gian đào tạo như nhau, sinh viên sẽ có kiến thức chuyên môn sâu hơn so với sinh viên đào tạo theo diện rộng. Anh quốc áp dụng triết lý GD này cho GD đại học và nhờ vậy mà một số chương trình đào tạo cử nhân có thể rút ngắn còn 3 năm. Tuy nhiên, vài năm gần đây một số đại học lớn ở Anh như University College London xây dựng chương trình đào tạo cử nhân dựa trên triết lý GD khai phóng với mục tiêu đào tạo công dân toàn cầu.
Theo thanhnien.vn
Tin mới nhất
Khuyến nghị về học tập suốt đời trong Luật Giáo dục sửa đổi
16:30:50 15/09/2018
Một trong những khuyến nghị của Unicef và Unesco đối với dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi là xem xét phản ánh những nội dung quan trọng về “Học tập suốt đời” vào phần liên quan đến giáo dục thường xuyên.
Trường đông học sinh nhất Hà Nội quyết định học 1 buổi/ngày
16:15:57 15/09/2018
Phòng GD&ĐT Hoàng Mai, Hà Nội cho biết vì không thể khắc phục được ngay tình trạng học tập, nghỉ học luận phiên nên trường Tiểu học Chu Văn An đã nhận được ý kiến chỉ đạo của Sở GD&ĐT Hà Nội, UBND quận Hoàng Mai yêu cầu tổ chức mô hình ...
Nhiều sách giáo khoa là cơ hội đổi mới?
16:09:23 15/09/2018
Bộ GD&ĐT nên để xã hội lo xuất bản sách giáo khoa. Trách nhiệm của Bộ là ban hành chương trình.
Lời khuyên dành cho phụ huynh muốn con biết nhiều ngôn ngữ
15:43:27 15/09/2018
Việc cho trẻ tiếp xúc với ngôn ngữ khác tiếng mẹ đẻ từ năm đầu đời và mở rộng môi trường tiếp xúc với ngoại ngữ là cần thiết.
TPHCM gửi văn bản kiến nghị miễn học phí THCS
15:02:28 15/09/2018
Sáng nay 15/9, UBND TPHCM chính thức có văn bản kiến nghị gửi Bộ Tài chính trình Chính phủ chấp thuận việc miễn học phí bậc THCS thuộc các trường công lập ở địa bàn thành phố.
Quảng Ngãi: Khắc phục tình trạng một lớp học chỉ có vài học sinh
14:58:43 15/09/2018
Năm học 2018 - 2019, huyện miền núi Sơn Tây (tỉnh Quảng Ngãi) không còn nỗi lo thiếu giáo viên vì ngành Giáo dục đã mạnh dạn sáp nhập 12 điểm trường lẻ về điểm chính. Việc làm này đã giảm được 46 lớp học chỉ có trung bình từ 5 - 7 học s...
Hà Tĩnh: Thầy giáo tiểu học sáng chế máy bắn bóng chuyền
14:51:23 15/09/2018
Một chiếc máy với chi phí thấp, có thể bắn liên tục 16 quả bóng với lực và tốc độ khác nhau, giúp người sử dụng có thể luyện tập bóng chuyền ở các vị trí đa dạng như tấn công, luyện tập bắt bước một, có thể áp dụng cho không gian hạn ch...
Phát triển khoa Y - ĐHQG TPHCM thành Trường ĐH Khoa học Sức khỏe
10:01:11 15/09/2018
Phát biểu tại lễ khai giảng của khoa Y - ĐH Quốc gia TPHCM, PGS. TS Huỳnh Thành Đạt, Giám đốc ĐHQG TPHCM cho biết ĐH này đang cùng với khoa Y nỗ lực cho 2 dự án lớn mang tính đột phá và quyết định trong đó phát triển xây dựng khoa này t...
Chuyên gia hiến kế đẩy lùi bất bình đẳng giới trong sách giáo khoa
09:25:48 15/09/2018
Do sách giáo khoa còn tồn tại 5 năm nữa, đại diện Nhà xuất bản Giáo dục đề xuất bù đắp bằng sách tham khảo, chương trình ngoài giờ.
Trường nghệ thuật Pháp gây bức xúc vì photoshop sinh viên da trắng thành đen
09:21:34 15/09/2018
Bức ảnh bị photoshop với mục đích gây ấn tượng về cộng đồng đa dạng, tạo danh tiếng tốt cho trường khi sắp mở cơ sở mới ở Mỹ.
Sách Công nghệ giáo dục triệt tiêu thói quen học thuộc lòng
09:17:58 15/09/2018
Học thuộc lòng là thói quen thâm căn cố đế của học sinh, hậu quả học xong trả lại thầy cô, không biết giải quyết vấn đề trong đời sống.
Cuộc sống của học sinh ở 'ốc đảo' ven hồ thủy điện Bản Vẽ
09:13:17 15/09/2018
Trường học xa nhà, học sinh phải ở bán trú tại trường, hoặc tá túc trong những lán trại tạm bợ, sử dụng nước suối để tắm giặt, ăn uống.
Học sinh Hà Nội học 4 ngày/tuần vì quá tải: Đề xuất 3 phương án giải quyết
08:55:50 15/09/2018
Lãnh đạo Phòng GD&ĐT Hoàng Mai (Hà Nội) vừa đưa ra một số phương án về việc học sinh Trường Tiểu học Chu Văn An phải học ngày nghỉ và nghỉ ngày học do sĩ số quá đông.
“Em là học sinh trường Thực nghiệm”
08:52:24 15/09/2018
Thời gian gần đây nổi lên vụ lùm xùm xoay quoanh phương pháp giáo dục của thầy Hồ Ngọc Đại. Mình không phải dân giáo dục nên không dám bàn cãi về việc đúng sai. Mình chỉ luôn quan niệm rằng, trong cuộc sống, có nhiều con đường dẫn tới c...
TPHCM từng áp dụng rộng rãi chương trình Công nghệ giáo dục
06:17:04 15/09/2018
TPHCM từng triển khai rộng rãi chương trình Công nghệ Giáo dục ở các trường trong toàn thành phố. Nhưng đến nay, ngành GD-ĐT TPHCM quyết định không thực hiện chương trình này nữa.
Đắk Lắk: Vụ hơn 500 giáo viên mất việc: Xem xét kỷ luật nguyên Trưởng phòng Nội vụ huyện
05:59:05 15/09/2018
Trong quá trình giữ chức vụ Trưởng phòng Nội vụ huyện Krông Pắk (Đắk Lắk), ông Trần Đức Lanh đã tham mưu cho UBND huyện chủ trương hợp đồng giáo viên, nhân viên vượt chỉ tiêu biên chế được giao gây hậu quả nghiêm trọng nên UBKT Tỉnh ủy ...
Quảng Ngãi: Những món quà ý nghĩa của thầy cô dành cho học sinh nghèo
05:37:11 15/09/2018
Bộ quần áo mới, vài ký gạo hay con bò giống có trị giá hàng chục triệu đồng... là những món quà ý nghĩa mà 600 giáo viên huyện miền núi Sơn Hà (Quảng Ngãi) mang đến cho 640 học sinh có hoàn cảnh khó khăn suốt nhiều năm qua. Việc làm này...
Công nghệ giáo dục: Một cái nhìn toàn cảnh - phần 2
05:33:20 15/09/2018
Cựu du học sinh Việt tại Mỹ Nguyễn Siêu chia sẻ về những nội dung khác biệt trong chương trình Tiếng Việt - Giáo dục Công nghệ của GS. Hồ Ngọc Đại mà bản thân đã được học 5 năm. Theo đó, học sinh được học làm thơ năm lớp 2, học Truyện K...
Đánh giá thực trạng GD sức khỏe sinh sản và tình dục trong trường trung học
22:34:12 14/09/2018
Ngày 14/9 tại Hà Nội, Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nội vụ tổ chức Hội thảo phổ biến báo cáo rà soát giáo dục sức khỏe sinh sản và tình dục trong trường trung học ở Việt Nam.
Tín hiệu vui với tân cử nhân ngành Âm ngữ trị liệu
21:06:59 14/09/2018
Ngày 14/9, Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, TPHCM đã tổ chức trao chứng chỉ tốt nghiệp cho 47 học viên Khoá đào tạo Âm ngữ trị liệu Nhi 2 (2017-2018).
Thúc đẩy lồng ghép giới trong chương trình SGK phổ thông
18:16:29 14/09/2018
Chiều ngày 14/9, tại Hà Nội, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam tổ chức hội thảo Lồng ghép giới trong chương trình sách giáo khoa phổ thông.
Tiếp tục phát động Cuộc thi tiếng Anh TOEFL Challenge năm thứ 7
18:11:11 14/09/2018
Cuộc thi Tiếng Anh TOEFL Primary Challenge (dành cho học sinh Tiểu học) và TOEFL Junior Challenge (dành cho học sinh THCS) năm học 2018-2019 được Tổ chức giáo dục IIG Việt Nam – Đại diện Quốc gia của Viện khảo thí giáo dục Hoa Kỳ (ETS) ...
Nỗi lòng bao thế hệ học sinh
16:53:34 14/09/2018
Học ở trường, học thêm, học môn năng khiếu. Tuổi thơ nhiều học sinh đang dần bị mất đi do áp lực học tập đến từ phụ huynh. Trong kì họp quốc hội mới đâ, có nhiều ý kiến đại biểu cho rằng có nên giảm số lượng môn học để các em có nhiều t...
Ám ảnh lần đầu học giải phẫu xác người của bác sĩ tương lai
14:35:56 14/09/2018
Cửa phòng bảo quản thi thể ở Đại học Y Hà Nội vừa mở, mùi formol tỏa ra khiến Thủy buồn nôn, chỉ dám đứng từ xa quan sát.
Văn Lang liên kết Đại học Nga nâng cao chất lượng đào tạo
14:31:32 14/09/2018
Hai trường đại học lớn của Nga sẽ liên kết với Văn Lang đào tạo sinh viên đại học, sau đại học ngành thiết kế, xây dựng, đường sắt, metro...
Lợi ích của học tiếng Anh qua dự án
14:14:23 14/09/2018
Phương pháp giáo dục hiện đại giúp trẻ thu nạp kiến thức thực tế, tạo cảm hứng, chủ động trong học tập.
Những con số ấn tượng về giáo dục thế giới
14:10:20 14/09/2018
Hong Kong là nơi đắt nhất, phụ huynh chi hơn 131.000 USD cho việc học của con từ bậc tiểu học đến đại học.
Chuyên gia ngữ âm phân tích bất hợp lý của Tiếng Việt Công nghệ giáo dục
14:06:51 14/09/2018
Việc dạy đánh vần đi từ khái niệm trừu tượng của ngữ âm học theo GS Nguyễn Văn Lợi là không phù hợp với năng lực ngôn ngữ của trẻ.
Bạn đọc viết: Đừng để trẻ đuối sức khi vào lớp 6!
13:01:30 14/09/2018
Năm học mới đã khởi động gần một tháng, hoạt động dạy học diễn ra khá nhịp nhàng. Mọi thứ đang dần vào khuôn khổ, nề nếp. Vậy nhưng, tôi thấy các em học sinh lớp 6 vẫn còn khá lóng ngóng, bỡ ngỡ với môi trường học tập ở trường cấp hai.
Chia sẻ của anh “thợ sửa xe” khiến GS Hồ Ngọc Đại tự hào hơn cả GS Ngô Bảo Châu
12:53:14 14/09/2018
Trong cuộc gặp gỡ mới đây, GS Hồ Ngọc Đại - “cha đẻ” của Công nghệ giáo dục có nói rằng, GS Ngô Bảo Châu không phải là học trò mà ông tự hào nhất. Người khiến ông tự hào nhất, ấy là một cậu sửa xe. “Cậu sửa xe” ấy giờ là tay đua số 1 Vi...
Câu chuyện “bé xách đỡ mẹ” trong sách Công nghệ giáo dục dạy trẻ tư duy phản biện
12:47:40 14/09/2018
Nguyễn Siêu (tốt nghiệp xuất sắc ĐH Vassar - Mỹ, hiện làm việc tại tập đoàn truyền thông lớn Paramount Network) cho biết, bản thân cũng từng được học câu chuyện “Bé xách đỡ mẹ” mà đang bị nhiều người phê phán là vô giáo dục. Tuy nhiên, ...
Tại sao tuyển sinh vào lớp 1 trường Cao Bá Quát vẫn còn bức xúc?
07:30:24 14/09/2018
Dù đã vào học được nhiều ngày nhưng việc học hành của học sinh trường Tiểu học Cao Bá Quát (Gia Lâm, Hà Nội) vẫn còn gây bức xúc đối với phụ huynh.
Phụ huynh trường Sơn Đồng tung bằng chứng cho thấy hiệu trưởng gian dối
07:25:31 14/09/2018
Trả lời truyền thông bà Nguyễn Kim Oanh hiệu trưởng nhà trường nói trường mới dự kiến, chưa thu tiền, nhưng phụ huynh có bằng chứng đã đóng tiền.
"Dạy học đại trà như hiện nay không phát huy năng lực cá nhân"
07:19:58 14/09/2018
"Quan điểm giáo dục của GS Hồ Ngọc Đại là hoàn toàn đúng đắn", TS Phạm Tất Thắng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban VHGD thanh thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội nói.
"Sẽ tính toán để đổi mới thi cử không bị sốc"
07:08:40 14/09/2018
Tọa đàm trực tuyến "đổi mới thi cử" do báo Đại biểu nhân dân tổ chức ngày 13/9 đã xới xáo lại những vấn đề của kỳ thi THPT quốc gia 2018 và đặt định hướng cho năm 2019.
GS. Hồ Ngọc Đại: "Họ lợi dụng tâm lý đám đông tấn công tôi"
07:04:09 14/09/2018
GS. Đại nói rằng đứng sau cơn lốc dư luận này hẳn có âm mưu, bằng cách đánh trúng vào tâm lý đám đông...
Tiếp sức học sinh dân tộc thiểu số đến trường
22:54:12 13/09/2018
Sáng 13/9, tại Trường Trung học cơ sở Hợp Giang, thành phố Cao Bằng, Quỹ học bổng Vừ A Dính phối hợp với Quỹ tài trợ VinaCapital Foundation (VCF) và Ngân hàng Nam Á tổ chức trao bổng "Nâng bước em đến trường, thắp sáng tương lai” cho 11...
Nỗi lòng tân sinh viên mùa khai giảng: Chóng mặt khi thấy học phí liên tục tăng dần đều qua các năm
22:48:41 13/09/2018
Bước vào năm học mới, nỗi lo của các bạn sinh viên không chỉ là chuyện học hành, nhà trọ, bạn bè… mà gánh nặng lớn nhất có lẽ là 2 chữ học phí. Bắt đầu từ năm học 2018 - 2019, một số trường đại học công lập bắt đầu chính sách tự chủ tài...
Tin tức giáo dục 24h: Tốn 1.000 tỉ đồng mỗi năm để mua sách giáo khoa... rồi bán đồng nát
22:41:29 13/09/2018
Liệu có lợi ích nhóm hay không trong tranh cãi về sách "Công nghệ giáo dục"; Tốn 1.000 tỉ đồng mỗi năm mua sách... rồi bán đồng nát; Sẽ không giao địa phương tự chấm thi THPT 2019... là những tin tức giáo dục nổi bật trong 24h qua.
Chuyên gia ngôn ngữ chỉ ra hạn chế của phương pháp dạy tiếng Việt theo “Công nghệ giáo dục”
22:34:30 13/09/2018
Đánh giá “Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục” của GS Hồ Ngọc Đại rất công phu, nhưng GS-TS Nguyễn Văn Lợi - nguyên Phó Viện trưởng Viện Ngôn ngữ học - cho rằng, tài liệu này còn nhiều hạn chế.
TS Quách Tuấn Ngọc: Xét tuyển ĐH năm nay êm “không có 1 tiếng ồn”
21:05:14 13/09/2018
Công tác xét tuyển năm nay êm tới mức độ “không có một tiếng ồn” - đó là nhận định của ông Quách Tuấn Ngọc - nguyên Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ GD&ĐT) - tại tọa đàm về đổi mới thi cử do báo Đại biểu Nhân dân tổ chức ngày 13/9...
10 đức tính vàng giúp con lớn lên tự tin bước vào đời
20:31:30 13/09/2018
Bộ sách Tuyển tập những câu chuyện lễ giáo dành cho trẻ từ 6 đến 11 tuổi - gồm mười quyển, tương ứng với mười đức tính cơ bản mà trẻ cần có - Kiên trì, Biết ơn, Lịch sự và Tôn trọng, Yêu thương, Vị tha và Trắc ẩn, Tinh thần trách nhiệm,...
Ban đại diện cha mẹ học sinh có trách nhiệm giám sát việc quản lý và sử dụng các khoản tài trợ
18:20:38 13/09/2018
“Thủ trưởng cơ sở giáo dục chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc vận động, tiếp nhận, quản lý và sử dụng các khoản tài trợ cho cơ sở giáo dục”, là một trong những nội dung mà Bộ GD-ĐT nhấn mạnh trong thông tư quy định về tài trợ cho ...
