Luật Giáo dục đại học là đạo luật đầu tiên điều chỉnh về giáo dục đại học, có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình phát triển giáo dục đại học Việt Nam, tạo ra những chuyển biến tích cực trong hệ thống giáo dục quốc dân nói chung và giáo dục đại học nói riêng.
Cần khơi thông điểm nghẽn từ Luật Giáo dục đại học hiện hành.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện Luật đã xuất hiện những bất cập và trở thành “điểm nghẽn”; do đó cần được sửa đổi và bổ sung một số điều để phù hợp với thực tiễn khách quan.
Rào cản từ Luật GDĐH hiện hành
Theo PGS.TS Hoàng Minh Sơn – Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa Hà Nội, một trong những bất cập của Luật Giáo dục đại học (GDĐH) hiện hành đó là cơ chế quản trị đại học, vai trò của Bộ chủ quản và của Hội đồng trường, quyền và trách nhiệm của các cơ sở giáo dục đại học chưa được làm rõ.
PGS.TS Hoàng Minh Sơn phân tích, tự chủ đại học phải là một nội dung quan trọng và phải được thể hiện rõ, nhất quán và xuyên suốt trong các luật (không phải chỉ riêng Luật Giáo dục và Luật GDĐH nhưng ngay cả Luật GDĐH 2012 cũng còn thiếu các quy định cụ thể, rõ ràng về các cấp độ tự chủ, quyền tự chủ, trách nhiệm giải trình của các cơ sở GDĐH trong từng hoạt động của nhà trường theo từng cấp độ. Mặc khác, phân định vai trò và trách nhiệm của Bộ chủ quản, của Hội đồng trường và các thiết chế Nhà nước khác đối với mỗi cấp độ tự chủ; đặc biệt quyền lực gắn với trách nhiệm của Hội đồng trường chưa được thể hiện rõ khi Hiệu trưởng vẫn chịu trách nhiệm toàn diện về hoạt động của nhà trường.
Ngoài ra, quy định về các hoạt động đào tạo, khoa học công nghệ, hợp tác quốc tế có nhiều chi tiết quá cụ thể (Điều 34 – Điều 45) cản trở việc thực hiện tự chủ của các trường. Tuy nhiên lại không đưa ra những chuẩn mực quốc gia (ít nhất phải đề ra trong luật và giao Thủ tướng quy định).
Cũng theo PGS.TS Hoàng Minh Sơn, cơ chế tài chính cho GDĐH chưa được quy định rõ trong luật, gây nhiều khó khăn cho hoạt động của các cơ sở GDĐH, đặc biệt khi được giao cơ chế tự chủ. PGS.TS Hoàng Minh Sơn cho rằng, Luật không đưa ra cơ chế, những nguyên tắc căn bản trong cấp phát, phân bổ ngân sách Nhà nước. Thực tế là, trong khi ngân sách Nhà nước dành cho GDĐH đã rất hạn hẹp, nhưng lại được phân bổ trải không hợp lý; kinh phí phân bổ qua nhiều “cơ quan chủ quản” khác nhau dẫn tới sự thiếu bình đẳng giữa các trường.
Đặc biệt, trong Khoản 5 Điều 12 của Luật GDĐH hiện hành có ghi: “Nhà nước đặt hàng và bảo đảm kinh phí để thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ đối với cơ sở GDĐH có tiềm lực mạnh về khoa học và công nghệ nhưng không có điều khoản nào cụ thể hóa chính sách này.
Một thực tế hiện nay là kinh phí từ ngân sách Nhà nước dành cho phát triển Khoa học công nghệ trong các trường đại học rất thấp, khó thúc đẩy phát triển tiềm lực khoa học công nghệ quốc gia và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ cao. Trong bối cảnh ngày nay, sự tham gia, đóng góp tài chính của xã hội, đặc biệt người sử dụng lao động đối với giáo dục đại học là rất quan trọng nhưng cũng chưa được đề cập tới.
Sửa Luật là cần thiết
Còn theo ông Nguyễn Minh Lợi – Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế), thực tiễn cho thấy, Luật GDĐH cũng có những bất cập. Luật GDĐH và các văn bản hướng dẫn chưa có các quy định cụ thể riêng đối với đào tạo nhân lực y tế và tiêu chuẩn, tiêu chí đối với việc mở ngành, mở trường, xác định chỉ tiêu tuyển sinh, tổ chức đào tạo, đào tạo chuyên khoa sau đại học.
“Khá nhiều quy định trong luật còn chưa hợp lý hoặc quá cụ thể, gây ra những rào cản trong quá trình thực hiện tự chủ của các trường, ví dụ: Quy định về nhiệm kỳ của Hội đồng trường (theo nhiệm kỳ Hiệu trưởng), thành phần của Hội đồng trường bao gồm: Toàn bộ Ban giám hiệu, tiêu chuẩn của Chủ tịch Hội đồng trường như tiêu chuẩn của Hiệu trưởng”.
PGS.TS Hoàng Minh Sơn
“Chẳng hạn như về xác định chỉ tiêu tuyển sinh và quy mô đào tạo, đối với những trường đa ngành tham gia đào tạo nhân lực y tế, việc xác định chỉ tiêu hiện nay dẫn đến mất cân đối nghiêm trọng giữa năng lực chuyên môn với chỉ tiêu tuyển sinh và quy mô đào tạo các ngành y, dược. Một so sánh tương đối, Trường Đại học Y Hà Nội hoặc Trường Đại học Dược Hà Nội là những trường trọng điểm quốc gia có bề dày hoạt động hơn 100 năm, đội ngũ giảng viên rất mạnh, quy mô tuyển sinh ngành Y đa khoa hoặc ngành Dược chỉ khoảng 500 – 550 chỉ tiêu/năm, trong khi những trường đa ngành mới thành lập, đội ngũ giảng viên còn rất khiêm tốn nhưng quy mô tuyển sinh cũng khoảng 300 – 500/năm.
Điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng đào tạo” – ông Nguyễn Minh Lợi dẫn giải, đồng thời trao đổi: Theo Quyết định 1981/QĐ-TTg ngày 18/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân quy định trình độ đại học từ 3 – 5 năm. Nhưng hiện nay đào tạo các ngành bác sĩ đều là 6 năm. Từ những bất cập nêu trên, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật GDĐH là cần thiết để phù hợp với thực tiễn khách quan.
Cũng liên quan đến Luật GDĐH hiện hành, Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam đã có văn bản gửi Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội và Bộ GD&ĐT. Theo đề xuất của Hiệp hội, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật GDĐH sắp tới tối thiểu phải đạt được các yêu cầu quan trọng: Thứ nhất, phải định hướng cho sự hình thành một hệ thống giáo dục đại học phân tầng, thống nhất, đa dạng, rõ ràng và hiệu quả, hiện đại, mang tính đại chúng và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, bảo đảm hội nhập quốc tế. Trong các luật về giáo dục và trong các văn bản hiện hành, hệ thống này còn mờ về triết lý này, manh mún, thiếu gắn kết và hạn chế về năng lực hội nhập.
Thứ hai, phải khẳng định và tạo mọi điều kiện thuận lợi để phát huy quyền tự chủ thực sự và hợp lý trên tất cả các phương diện và trách nhiệm xã hội của các cơ sở GDĐH. Thứ ba, phải khẳng định được trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi của cộng đồng xã hội đối với GDĐH, thể hiện quan điểm xã hội hóa toàn diện về giáo dục. Thứ tư, phải xóa bỏ cơ chế xin – cho.
Đáp ứng được cả 4 yêu cầu trên thì trong tương lai giáo dục đại học Việt Nam sẽ đạt được các tiêu chí cần có của một nền GDĐH tiên tiến là: Công bằng, chất lượng, hiệu quả, nhất quán và quốc tế hóa.
Minh Phong
Theo giaoducthoidai.vn
Tin mới nhất
Những người thầy thắp sáng hy vọng cho giáo dục thế giới
16:55:37 23/09/2018
Để những đứa trẻ nghèo hiểu rõ hơn về môn Tin học, thầy giáo ở Ghana đã tỉ mẩn vẽ lại giao diện Microsoft Word lên bảng đen.
Quy trình biên soạn, xuất bản sách giáo khoa
16:51:02 23/09/2018
Trước khi được phát hành khắp cả nước, sách giáo khoa được in thí điểm, dạy ở một số vùng miền trong 2 năm, sau đó chỉnh sửa, hoàn thiện.
Tiếng Anh trẻ em: Học từ vựng chủ đề thói quen buổi sáng
16:46:36 23/09/2018
Thói quen buổi sáng và hình thành thói quen học ngoại ngữ như một trong những hoạt động không thể thiếu của con mỗi buổi sáng thức dậy, như việc đánh răng mỗi sáng hay vệ sinh cá nhân hằng ngày. Video bài học dưới đây sẽ cung cấp từ vựn...
Nhóm nam sinh da trắng giẫm lên bạn học da đen gây phẫn nộ
16:39:41 23/09/2018
Nhóm học sinh này đã nói lời xin lỗi vì trò đùa của mình xúc phạm đến nhiều người, mang tính phân biệt chủng tộc.
GS Hoàng Chí Bảo: Giảng viên đại học phải giảng dạy với tư cách nhà khoa học
16:32:05 23/09/2018
Giảng viên đại học phải giảng dạy với tư cách nhà khoa học, không chỉ biểu hiện ở bằng cấp, học vị, học hàm mà phải là người thực sự nghiên cứu, có công trình nghiên cứu ở lĩnh vực chuyên sâu mà mình g...
Quảng Nam: Khi thầy cô vùng cao kiêm thợ cắt tóc, gội đầu cho học sinh
14:11:22 23/09/2018
Bước vào khai giảng năm học mới, thầy cô vùng cao huyện Phước Sơn (Quảng Nam) tổ chức cắt tóc, gội đầu, tắm giặt, kêu gọi đóng góp sách vở, quần áo, chăm lo bữa ăn cho học sinh… Đó là những công việc không tên, thầm lặng của những thầy ...
Đắk Nông: Nhiều trường công chủ trương xã hội hóa hợp đồng giáo viên
14:07:55 23/09/2018
Nhiều năm liền lâm vào cảnh thiếu giáo viên các bậc học từ mầm non đến THCS, nhiều trường mầm non tại TX.Gia Nghĩa - Đắk Nông đã chủ trương hợp đồng với các giáo viên bằng nguồn xã hội hóa. Chủ trương này nhận được sự đồng thuận của đa ...
Khánh Hòa: Nghị lực đến trường của nam sinh "tí hon" 18 tuổi, nặng 20kg
14:04:26 23/09/2018
Nhiều người không khỏi xúc động trước nghị lực trong 9 năm qua của em Trương Hoàng Thiện, học sinh lớp 9/2 trường THCS Bùi Thị Xuân (TP Nha Trang, Khánh Hòa) dù em bị khuyết tật, bệnh xương thủy tinh bẩm sinh.
Hàng trăm sinh viên Sài Gòn mang trung thu ấm áp đến trẻ em vùng xa
13:57:18 23/09/2018
Hàng loạt sinh viên của nhiều trường ĐH tại TPHCM đã chuẩn bị các kế hoạch tổ chức làm lồng đèn và bánh trung thu cũng như nhiều hoạt động thiện nguyện nhằm giúp trẻ em vùng sâu, vùng xa có Tết Trung thu ấm áp...
Trung thu ấm áp với học sinh vùng lũ Mường Lát
13:53:01 23/09/2018
Nhiều ngày sau cơn lũ lịch sử quét qua, trường lớp bị tàn phá vẫn chưa kịp khắc phục, điều kiện học tập còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, nhưng các thầy cô giáo vẫn dành hết tình cảm để chuẩn bị cho các em học sinh một mùa trung thu ấm áp...
Học toán và giỏi toán
10:29:43 23/09/2018
Có nên học toán không là câu hỏi chắc chắn khiến nhiều người tròn mắt. Mà không tin cũng phải tin khi một số trường tài chính, ngân hàng đang toan tính bỏ hẳn toán cao cấp?!
GS Hồ Ngọc Đại: Tôi từng kiến nghị cần tặng sách giáo khoa, phát miễn phí cho học sinh lớp 1
10:25:25 23/09/2018
GS Hồ Ngọc Đại quan niệm, lớp 1 là lớp rất quan trọng. Nhà nước, nhân dân cần có quà cho trẻ lớp 1 để các em có sách mới, quần áo mới. Ông từng kiến nghị cần tặng sách giáo khoa , phát miễn phí cho trẻ lớp 1, coi đó là món quà đầu tiên ...
Nữ thủ khoa ngành Luật Trường đại học An Giang với những nỗ lực bứt phá
08:49:22 23/09/2018
Thủ khoa đầu vào của Trường đại học An Giang là một trong “những trái ngọt” mà Ngọc Minh gặt hái được sau khoảng thời gian “nỗ lực bứt phá”.
Thông tư 16 đã tác động mạnh đến lạm thu, từ nay muốn "ăn" cũng khó
08:40:47 23/09/2018
Việc ra đời Thông tư 16/2018/TT-BGDĐT nhằm tránh cho các cơ sở giáo dục lợi dụng hoạt động tài trợ để thu tiền phụ huynh học sinh dưới dạng ép buộc, cào bằng.
Lớp học miễn phí giữa lòng hồ thủy điện của sư thầy
06:44:20 23/09/2018
Mùa mưa, nước lòng hồ thủy điện Trị An dâng cao, cỏ cây bên bờ chết úng nên dân gọi mùa nước "thúi". Đường ngập, bè nổi trên hồ nên việc học hành cũng chòng chành theo con sóng.
Đào tạo nguồn nhân lực gắn với các chương trình đột phá của TPHCM
06:35:46 23/09/2018
Sáng 22-9, Học viện Cán bộ TPHCM đã khai giảng năm học mới 2018 - 2019 và trao học bổng tặng các sinh viên vượt khó, có thành tích xuất sắc trong học tập.
Bài 1: Xóa độc quyền sách giáo khoa
06:29:05 23/09/2018
LTS: Nghị quyết số 88/2014/QH13 của Quốc hội về đổi mới chương trình và sách giáo khoa (SGK) phổ thông ra đời với mục tiêu khắc phục những bất cập của giáo dục phổ thông hiện tại.
Bộ bí kíp giúp bạn học nhanh và nhớ sâu bất cứ thứ gì mà ai cũng nên biết
20:46:20 22/09/2018
Mỗi kì thi đến, bạn phải thức xuyên đêm học bài với một chồng sách vở và chi chít giấy nhớ. Đã đến lúc tạm biệt những mệt mỏi đó với các bí kíp ghi nhớ siêu hiệu quả sau đây.
Nữ hiệu trưởng đại học Mỹ gây ấn tượng khi nói sáu thứ tiếng
18:47:10 22/09/2018
Khả năng ngôn ngữ và vốn hiểu biết phong phú của tiến sĩ Astrid Tuminez được thể hiện trong video chào đón sinh viên.
Một phần năm giáo viên Mỹ phải làm nghề tay trái để kiếm sống
18:35:32 22/09/2018
Mức lương nghề giáo thấp buộc nhiều người xin làm thêm ở cửa hàng quần áo, đồ ăn nhanh ngoài giờ giảng.
Học tiếng Nhật: Tự tin giới thiệu bản thân chỉ sau hai phút
18:15:13 22/09/2018
Khi giao tiếp với một người Nhật Bản, làm sao để họ quan tâm và đồng ý kết bạn lâu dài? Hãy bắt đầu từ những bước đơn giản đầu tiên - học cách giới thiệu bản thân thật thông minh nhé!
Tiếng Anh trẻ em: Cách diễn đạt cảm xúc cực dễ hiểu
18:04:49 22/09/2018
Video bài học dưới đây cung cấp 5 từ vựng chủ đề cảm xúc kèm cấu trúc đơn giản giúp bố mẹ dạy con học tiếng Anh, đồng thời hiểu hơn về thiên hướng cảm xúc của con để từng bước giúp con phát triển.
Sách giáo khoa không thiết kế để học sinh viết vào sách?
17:56:52 22/09/2018
Giải thích về việc “SGK chỉ sử dụng được một lần”, ông Hoàng Lê Bách, Tổng Giám đốc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam khẳng định: “SGK không thiết kế để học sinh viết vào sách".
Người thầy đáng kính đã ra đi...
17:48:07 22/09/2018
Ngày 21/9, thầy giáo Huỳnh Văn Thế - Mang Thít, Vĩnh Long, được bệnh viện trả về gia đình với hy vọng có thể nhìn con gái lần cuối. Rồi học trò báo tin: Thầy đi rồi! Nhiều người không dám tin, bởi chỉ cách đây vài hôm thôi, giữa chiến đ...
400 suất học bổng cho học sinh giỏi vượt khó Hà Tĩnh
12:36:31 22/09/2018
GD&TĐ - Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh vừa tổ chức tặng quà, trao học bổng cho học sinh nghèo vượt khó học giỏi trên địa bàn thị xã Kỳ Anh.
Hà Tĩnh đạt 4 giải Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc
12:30:53 22/09/2018
Ban tổ chức Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn quốc vừa công bố kết quả cuộc thi lần thứ 14 năm 2018, trong đó Hà Tĩnh có 4 giải pháp đạt giải, gồm 2 giải nhì, 1 giải ba và 1 giải khuyến khích.
Bỏ bộ chủ quản để 'giải phóng' trường ĐH
12:23:47 22/09/2018
Tại diễn đàn Tự chủ trong giáo dục ĐH do Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật VN tổ chức hôm qua (21.9), các chuyên gia cho rằng chừng nào còn duy trì bộ chủ quản thì trường ĐH vẫn chưa thể được 'giải phóng', cho nên tự chủ sẽ vẫn chỉ ma...
NXB Giáo dục liên tục bù lỗ hàng chục tỉ để in SGK?
12:14:20 22/09/2018
Doanh thu từ SGK mỗi năm lên đến hàng nghìn tỉ nhưng NXB Giáo dục Việt Nam nói mỗi năm phải bù lỗ trên dưới 40 tỉ.
Lãnh đạo NXB Giáo dục: "Chúng tôi không muốn độc quyền, làm sách giáo khoa là nhiệm vụ chính trị"
12:08:16 22/09/2018
Những vấn đề "độc quyền", "tận thu", "SGK dùng một lần", "lãng phí nghìn tỉ"... đến khoản lỗ 40 tỉ đồng mỗi năm vì làm SGK được ông Nguyễn Đức Thái - Chủ tịch Hội đồng thành viên NXB Giáo dục trao đổi chi tiết với PV báo Lao Động.
Quảng Ngãi: Nam sinh lớp 12 được tuyên dương “Những tấm gương bình dị mà cao quý”
09:03:29 22/09/2018
Em Nguyễn Tấn Trãi (lớp 12C5, trường THPT số 1 Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi) là học sinh duy nhất trong số 25 cá nhân vừa được UBND tỉnh Quảng Ngãi tặng bằng khen "Những tấm gương bình dị mà cao quý". Đây là phần thưởng xứng đáng cho cậu...
Cô gái Thái Nguyên giành học bổng trăm triệu đồng của Chính phủ Canada
09:00:16 22/09/2018
Lương Thị Hà Trang (sinh năm 1996) đến từ Thái Nguyên mới đây nhận được học bổng toàn phần SEED (Scholarship and Educational Exchanges for Development) trị giá $9.000 CAN (tương đương 159 triệu đồng) trong chương trình trao đổi sinh viê...
Mỗi năm lỗ hơn 40 tỷ đồng tiền in sách giáo khoa?
08:54:55 22/09/2018
Ông Hoàng Lê Bách, Tổng Giám đốc NXB Giáo dục Việt Nam cho biết, 3 năm trở lại đây, mỗi năm NXB lỗ hơn 40 tỷ đồng tiền in sách giáo khoa.
Vụ GV tố bị hiệu trưởng xúc phạm vì không phá thai: Sẽ kỷ luật hiệu trưởng về sai phạm quản lý
08:51:18 22/09/2018
UBND huyện Tư Nghĩa (tỉnh Quảng Ngãi) đã thành lập Hội đồng xét kỷ luật bà Phan Thị Hậu - Hiệu trưởng trường Mầm non Sao Mai. Đây là Hiệu trưởng liên quan đến đoạn ghi âm xúc phạm giáo viên vì không phá thai con thứ ba và bị giáo viên t...
Sách giáo khoa sẽ được thiết kế lại để sử dụng lâu dài
17:25:35 21/09/2018
Quan điểm của Bộ Giáo dục là sách giáo khoa cần được sử dụng, bảo quản tốt để có thể dùng lại khi cần thiết, tránh lãng phí.
Thành lập trường liên cấp Thực nghiệm Khoa học giáo dục
14:11:24 21/09/2018
Trường tiểu học, THCS và THPT Thực nghiệm Khoa học giáo dục là cơ sở công lập, cơ quan chủ quản là Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam.
Những gợi ý giúp trẻ trở thành người thích đọc sách
14:07:11 21/09/2018
Sẽ là sai lầm nếu bạn không đọc sách cho con hoặc cùng con ngay cả khi chúng đã học được cách đọc độc lập.
Từ điển Oxford nhờ thanh thiếu niên giải thích tiếng lóng hiện đại
14:04:02 21/09/2018
Những từ lóng phổ biến trong giới trẻ hiện nay là thách thức lớn đối với biên tập viên từ điển tiếng Anh Oxford.
GS Hoàng Chí Bảo: Muốn nâng chất lượng giáo dục, phải có “tinh thần đại học”
13:49:24 21/09/2018
“Tinh thần đại học” cũng chính là “chuẩn hóa” giáo dục đại học, là không phổ thông hóa đại học, là một nền giáo dục lành mạnh “nhiều thợ ít thầy”, là môi trường kích thích tự do sáng tạo cho sinh viên, là nơi mà gi...
Bộ Giáo dục lên tiếng về việc sử dụng sách giáo khoa chỉ dùng được một lần
13:44:44 21/09/2018
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ cho rằng: "Sách giáo khoa cần được sử dụng, bảo quản tốt để có thể sử dụng lại được khi cần thiết, tránh lãng phí cho gia đình học sinh, xã hội".
Bạn đọc viết: “Mẹ ơi, con không muốn đi học, lớp đông các bạn quá!”
13:39:56 21/09/2018
Đến trước cửa lớp, con gái tôi thỏ thẻ trong nước mắt: “Mẹ ơi, con không muốn đi học, lớp đông các bạn quá!”. Câu nói của con như thức tỉnh tôi, tôi nhìn vào lớp học, lố nhố, đông đúc bao nhiêu là bạn nhỏ cùng độ tuổi lên ba như con gái...
