Trên nhiều bình diện, giáo dục đại học Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được những đòi hỏi của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước ở giai đoạn mới hiện nay.
Ông Trần Minh Đức, Trường Đại học Thủ Dầu Một đã phân tích về những rào cản giáo dục đại học Việt Nam hiện nay.
Theo ông Đức, ở cấp vĩ mô, Luật giáo dục Đại học hiện nay của Việt Nam còn có sự lẫn lộn giữa quản lý nhà nước về giáo dục và quản lý của cơ sở trường đại học. Các quy định pháp luật còn mang tính tập trung bao cấp khiến cho các trường chưa có nhiều quyền tự quyết, chủ yếu thực hiện nhiệm vụ từ trên giao xuống.
Trong khi đó, hoạt động của cơ sở giáo dục đại học còn phụ thuộc cơ quan quản lý nhà nước, cơ cấu tổ chức chưa được tự chủ, hoạt động của Hội đồng trường còn mờ nhạt và chưa phát huy. Mô hình quản lý giáo dục hiện nay ở Việt Nam theo đánh giá của nhiều chuyên gia là còn chịu ảnh hưởng nặng nề từ mô hình của Liên Xô cũ và các nước Đông Âu.
Thị trường đào tạo ngày càng có sự cạnh tranh gay gắt không chỉ giữa các trường đại học với nhau mà còn có sự cạnh tranh với chính những đơn vị sử dụng lao động có tự đào tạo nội bộ.
Một thách thức nữa đối với các trường đại học là khả năng “chảy máu chất xám”, hiện tượng này đang diễn ra và sẽ có xu hướng tăng mạnh trong giáo dục hiện đại. Đó là lúc sự phân hóa thị trường lao động diễn ra trên toàn cầu, sự cạnh tranh về nguồn lao động chất lượng cao diễn ra trên phạm vi xuyên quốc gia và thị trường lao động trong nước có xu hướng giảm mạnh nguồn lao động có chất lượng cao do dịch chuyển ra các nước phát triển hơn.
Chưa có cuộc cách mạng nào đối với giáo dục đại học Việt Nam?
Chưa có cuộc cách mạng nào đối với giáo dục đại học Việt Nam?
Ông Trần Minh Đức cho rằng, đến nay, nước ta đã tiến hành 4 cuộc cải cách giáo dục (1950, 1956, 1979, 2002), nhưng về cơ bản đều tập trung vào giáo dục phổ thông. Trong khi đó, đào tạo đại học thực sự là lĩnh vực cần cải cách mạnh mẽ nhất, là nơi chịu trách nhiệm cuối cùng của hệ thống giáo dục để đưa sản phẩm ra xã hội thì lại chưa có sự thay đổi mang tính cách mạng nào.
Điều này ảnh hưởng tiêu cực tới vị thế của hệ thống giáo dục Việt Nam và khả năng cạnh tranh trong thị trường nguồn nhân lực chất lượng cao trong khu vực và trên thế giới, hạn chế việc thu hút đầu tư nước ngoài vào trong nước, gây khó khăn cho quá trình phát triển kinh tế quốc gia.
Ông Trần Minh Đức đã đưa ra 5 nguyên nhân cơ bản khiến giáo dục Việt Nam có nguy cơ không theo kịp trình độ phát triển của hệ thống giáo dục các quốc gia phát triển trên thế giới.
Thứ nhất, quản trị giáo dục còn nhiều yếu kém. Sau một thời gian đổi mới, tư tưởng bao cấp, duy ý chí, quản trị theo cảm tính vẫn còn tàn dư, Bộ Giáo dục và Đào tạo hiện nay vẫn còn chưa làm đúng chức năng quản lý nhà nước giáo dục đại học mà lấn sang chức năng thừa hành giáo dục.
Thứ hai, chưa có các cơ quan, tổ chức trung gian làm việc độc lập với các cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục. Trong nhiều năm qua, giáo dục và đào tạo Việt Nam gặp khó khăn nhiều nhất trong việc đánh giá và kiểm tra do chúng ta thiếu hẳn một tổ chức trung gian để có các ý kiến phản biện, kịp thời chấn chỉnh cũng như góp ý thực sự mang tính khoa học, có tác dụng tư vấn, khuyến nghị cho các dự thảo cải cách giáo dục. Chúng ta hiện nay vẫn trung thành với cách đánh giá truyền thống, nêu thành tích, ít tìm ra nguyên nhân tồn tại của chính mình.
Do vậy, hàng năm mỗi trường đều có rất nhiều loại tổng kết, báo cáo nhưng vẫn không tìm ra đâu là nguyên nhân gốc rễ của yếu kém, lạc hậu. Chất lượng đầu ra của sinh viên cũng như chất lượng đào tạo của hệ thống chưa đáp ứng được yêu cầu của phát triển kinh tế xã hội và chưa đáp ứng được sự kỳ vọng của người sử dụng các dịch vụ mà các trường đại học cung cấp.
Thứ ba, cơ chế tự chủ và trách nhiệm giải trình về mặt tài chính còn nhiều bất cập. Nghị định 43/2006/NĐ-CP và Thông tư liên tịch 07/2009/TTLT-BGDĐT-BNV và mới đây là Nghị định số 16/2015/NĐ-CP bước đầu trao nhiều quyền tự chủ nói chung và tự chủ tài chính nói riêng cho các trường đại học, nhưng vẫn chưa đủ mạnh và linh động để giúp các trường có khả năng chủ động tự điều chỉnh chính sách của mình nhằm đáp ứng với yêu cầu phát triển và sự biến động nhanh chóng của thực tiễn quản lý.
Về phía các trường, vẫn còn nhiều thói quen trông chờ bao cấp từ phía nhà nước. Về phía các nhà quản lý nhà nước thì còn e ngại, chưa dứt khoát trao quyền tự chủ nói chung và tự chủ tài chính nói riêng cho các trường đại học…
Thứ tư, chương trình và giáo trình giảng dạy chưa được tiêu chuẩn hóa và công nhận trên phạm vi quốc tế. Chưa tạo được sự liên thông giữa các chuẩn mực giáo dục đại học trong nước và quốc tế, ít thừa nhận và tiếp nhận các kết quả đào tạo của nhau, nên người học rất khó khăn khi chuyển trường, ngành học. Việc liên thông kiến thức giữa các cơ sở giáo dục đại học trong nước và ngoài nước lại càng khó khăn hơn do có sự khác biệt về mục tiêu, nội dung và phương pháp đào tạo giữa các cơ sở giáo dục đại học.
Thứ năm, hạn chế về khả năng nghiên cứu và công bố các kết quả nghiên cứu. Cùng với xu thế hội nhập quốc tế, số lượng và chất lượng các công trình công bố trên các ấn phẩm khoa học quốc tế trở thành thước đo quan trọng, chỉ số khách quan không chỉ phản ánh sự phát triển khoa học – công nghệ cũng như hiệu suất khoa học mà còn phản ánh trình độ và chất lượng thực tế nền giáo dục của mỗi quốc gia.
Nhận thức được việc này trong khi hầu hết các nền giáo dục tiên tiến trong khu vực và trên thế giới đều có khả năng tạo ra một đội ngũ các nhà khoa học đông đảo có trình độ nghiên cứu và công bố các kết quả nghiên cứu trong nước và quốc tế với số lượng lớn thì tại Việt Nam, việc công bố các kết quả nghiên cứu trong nước và quốc tế vẫn còn rất hạn chế, thậm chí có xu hướng ngày càng tụt hậu xa hơn so với nhiều quốc gia trong khu vực và trên thế giới.
Ông Trần Minh Đức đề nghị cơ quan quản lý Nhà nước: “Cần có cơ chế, cung cách quản trị đại học mới, cần có nguồn nhân lực giáo dục chất lượng cao, cần có môi trường đào tạo hiện đại, cần có đội ngũ cán bộ quản trị trường học tốt, cần có các mô hình giáo dục tiên tiến.
Mỹ Hảo (ghi)
Theo Dân trí
Tin mới nhất
Bạn đọc viết: Mong học sinh lớp 6 được giảm áp lực từ bài kiểm tra
08:33:50 17/09/2018
Đối với học sinh mới vào lớp 6, tôi rất mong ngành Giáo dục và các thầy cô giáo quan tâm nhiều hơn đến việc bồi dưỡng tình yêu việc học và ý thức học tập cho con trẻ. Và giảm áp lực từ bài kiểm tra cũng là một mấu chốt quan trọng để trẻ...
Vụ học sinh chui túi nilon: Bộ GTVT đề nghị khẩn trương xây cầu dân sinh
08:29:46 17/09/2018
Sau khi nhận được phản ánh của các cơ quan báo chí về tình trạng vẫn còn học sinh tại bản Huổi Hạ (xã Na Sang, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên) phải chui túi nilon để vượt suối lũ do chưa được đầu tư hạ tầng giao thông, Bộ Giao thông Vậ...
Ý kiến giáo viên: Sao phải duy trì lớp chọn trong trường phổ thông?
08:25:14 17/09/2018
Chiều thứ sáu cuối tuần, trong giờ giải lao, giáo viên trường tôi tụ họp ở phòng hội đồng kể chuyện dạy học đầu năm. Chúng tôi khá xôn xao khi biết khối 6 có một lớp tập trung toàn học sinh có kết quả tốt nghiệp tiểu học cao nhất.
Bạc Liêu: Dành hơn 503 tỷ đồng thực hiện đề án dạy và học Ngoại ngữ ngành Giáo dục
08:20:44 17/09/2018
Theo kế hoạch, 7 năm tới, ngành Giáo dục tỉnh Bạc Liêu phấn đấu có 100% giáo viên tiếng Anh cấp Tiểu học, THCS đạt B2 và cấp THPT đạt C1 theo Khung tham chiếu năng lực ngoại ngữ châu Âu. Tổng kinh phí để triển khai thực hiện đề án dạy v...
Sửng sốt với con số 1000 tỷ đồng/năm để mua sách giáo khoa sau đó bán giấy vụn
15:50:57 16/09/2018
Việc cha mẹ học sinh phải bỏ ra cả ngàn tỷ đồng mỗi năm cho việc mua sách rồi sau đó bán giấy vụn, cho thấy cách làm, quản lý về sách giáo khoa là yếu, kém.
Vì sao chương trình môn học vẫn chưa công bố?
15:45:50 16/09/2018
Tháng 8 cũng đã trôi qua, bây giờ đã gần nửa tháng 9 rồi nhưng chương trình chính thức của các môn học vẫn là chuyện “bóng chim, tăm cá”...
Để xảy ra lạm thu trong nhà trường, chính quyền địa phương ở đâu?
15:41:19 16/09/2018
Vậy tại sao biết mà chính quyền địa phương vẫn để các nhà trường lạm thu? Sao chính quyền không can thiệp kịp thời trước khi nó xảy ra?
Những câu nói khiến các bé gái ngày càng tự ti và nhút nhát, cha mẹ nên tránh nói với con
14:54:01 16/09/2018
Những lời bố mẹ nói với con cái, dù cố ý hay chỉ lỡ lời, đều có ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển của trẻ, đặc biệt là những bé gái với tâm lý phức tạp và độ tự tin thấp hơn.
Bộ dụng cụ học toán cho trẻ đặc biệt của nữ sinh lớp 7
14:37:00 16/09/2018
Nhận thấy việc học môn toán của trẻ chậm phát triển gặp nhiều khó khăn, Phan Lê Ánh Dương, học sinh lớp 7AT6, Trường THCS Nguyễn An Khương (H.Hóc Môn, TP.HCM) đã nảy ra ý tưởng thiết kế bộ dụng cụ giải toán một cách trực quan, sinh động...
10 đại học khai phóng hàng đầu nước Mỹ
14:15:31 16/09/2018
Đại học Williams và Amherst dẫn đầu bảng xếp hạng các trường theo mô hình giáo dục khai phóng (Liberal arts college) của US News & World Report.
Trường mầm non Trung Quốc bị chỉ trích vì hỏi giá nhà ở của trẻ
14:08:31 16/09/2018
Phụ huynh ở Thâm Quyến bức xúc khi nhận được bảng hỏi từ phía nhà trường nhằm tìm hiểu việc sở hữu nhà, giá thị trường nhà ở.
Thanh Hóa: Vào năm học mới, nhiều học sinh vẫn chưa mua đủ SGK
09:28:55 16/09/2018
Năm học mới đã chính thức bắt đầu được gần 2 tuần, thế nhưng hiện nay nhiều phụ huynh trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa vẫn chưa mua đủ sách giáo khoa (SGK) cho con em mình. Tình trạng thiếu cục bộ một số đầu sách lớp đầu cấp, đặc biệt là sác...
Chương trình GDPT mới: Sẽ không giáo dục một cách cào bằng
08:00:21 16/09/2018
Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết - Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông mới (GDPT) mới nhấn mạnh, chương trình mới sẽ không thực hiện lối giáo dục cào bằng mà thực hiện cách giáo dục có sự quan tâm tới từng đối tượng nhằm tránh thui ...
CEO HSBC Việt Nam chia sẻ những thất bại trên giảng đường
06:53:06 16/09/2018
Ông Phạm Hồng Hải mất nhiều thời gian mới tìm được cách học phù hợp cũng như trả lời câu hỏi 'học để làm gì".
Bình Định: Thiếu hơn 700 giáo viên mầm non, mẫu giáo
06:35:52 16/09/2018
Năm học 2018 - 2019, nhiều trường mầm non, mẫu giáo trong tỉnh Bình Định không thể triển khai việc dạy 2 buổi/ngày cho trẻ, không thể tổ chức lớp bán trú. Giáo viên bị “quá tải” do phải một mình phụ trách một lớp bán trú, trong khi các ...
Bạn đọc viết: Quan tâm từ việc nhỏ giúp con tự tin học lớp 6
06:31:10 16/09/2018
Mặc dù đã được bố mẹ chuẩn bị tâm lý trong suốt kỳ nghỉ hè nhưng khi chính thức bước vào lớp 6 với đầy đủ các môn học, con tôi vẫn cảm thấy “choáng ngợp”. Bởi tất cả mọi thứ hoàn toàn thay đổi so với thời học tiểu học.
Trường ĐH Kinh tế Quốc dân tổ chức Lễ khai giảng khóa 8 và trao Bằng thạc sĩ năm 2018
22:25:07 15/09/2018
Ngày 15/9, Trường ĐH Kinh tế Quốc dân trang trọng tổ chức Lễ khai giảng khóa 8 và trao Bằng thạc sĩ năm 2018 Chương trình Thạc sĩ điều hành cao cấp EXECUTIVE MBA và khai giảng cao học khóa 27 (2018-2020).
Cuộc cạnh tranh giành suất vào trường mầm non hạng ưu ở New York
19:06:41 15/09/2018
Dù học phí mỗi năm ở trường mầm non lên đến trên 48.000 USD, một số phụ huynh ở New York vẫn quyết tâm đầu tư sớm cho con.
Nhiều bộ sách giáo khoa là đòi hỏi từ thực tiễn: Có bình đẳng khi Bộ GD-ĐT cũng biên soạn sách giáo khoa?
17:02:24 15/09/2018
Trong chủ trương một chương trình, nhiều sách giáo khoa, Nghị quyết 88 của Quốc hội có nêu rõ yêu cầu Bộ GD-ĐT phải chủ trì biên soạn một bộ sách giáo khoa.
Bầu chọn vùng đất đáng để đi du học, tặng một phiếu cho Đài Loan
16:55:21 15/09/2018
Đứng từ xa nhìn về Đài Loan với mong muốn đi du học, ắt hẳn sẽ có nhiều điều khiến bạn lo lắng.
Dạy học phát triển năng lực: Người thầy phải chủ động, sáng tạo
16:54:25 15/09/2018
Dạy học phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học đòi hỏi ở mỗi người thầy, cán bộ quản lý giáo dục những năng lực nhất định. Chính vì vậy, việc chuẩn bị kĩ càng đội ngũ, đổi mới đồng bộ khâu kiểm tra đánh giá cần được các nh...
Cả nước có hơn 13.000 cộng tác viên thanh tra giáo dục
16:48:44 15/09/2018
Năm học 2017-2018, các sở GD&ĐT có 13.178 cộng tác viên thanh tra giáo dục (CTVTTGD). Đội ngũ CTVTTGD gồm cán bộ, công chức các cơ quan quản lý giáo dục, cán bộ quản lý của các cơ sở giáo dục và giáo viên giỏi, có kinh nghiệm trong công...
Cam kết 100% sinh viên được thực hành, thực tập tại doanh nghiệp
16:35:27 15/09/2018
Cam kết 100% sinh viên được thực hành, thực tập tại doanh nghiệp; khoảng 95-97% sinh viên ra trường sau 8 tháng tốt nghiệp. Đó là chia sẻ của PGS.TS Trần Đức Quý - Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghiệp Hà Nội tại lễ khai giảng năm học 2018-...
Giáo dục ĐH trong kỷ nguyên 4.0: Đào tạo sinh viên thành công dân toàn cầu
16:32:40 15/09/2018
Từ những thử thách cũng như nhu cầu của thị trường lao động, triết lý giáo dục khai phóng với mục tiêu đào tạo công dân toàn cầu sẽ ngày càng quan trọng đối với giáo dục đại học trong kỷ nguyên của cách mạng công nghiệp 4.0.
Khai mạc Hội giảng nhà giáo giáo dục nghề nghiệp toàn quốc
16:25:15 15/09/2018
Hội giảng nhà giáo giáo dục nghề nghiệp toàn quốc năm 2018 chính thức bắt đầu sáng 15/9, tại trường Cao đẳng nghề Công nghiệp Hà Nội.
Trường đông học sinh nhất Hà Nội quyết định học 1 buổi/ngày
16:15:57 15/09/2018
Phòng GD&ĐT Hoàng Mai, Hà Nội cho biết vì không thể khắc phục được ngay tình trạng học tập, nghỉ học luận phiên nên trường Tiểu học Chu Văn An đã nhận được ý kiến chỉ đạo của Sở GD&ĐT Hà Nội, UBND quận Hoàng Mai yêu cầu tổ chức mô hình ...
Nhiều sách giáo khoa là cơ hội đổi mới?
16:09:23 15/09/2018
Bộ GD&ĐT nên để xã hội lo xuất bản sách giáo khoa. Trách nhiệm của Bộ là ban hành chương trình.
Lời khuyên dành cho phụ huynh muốn con biết nhiều ngôn ngữ
15:43:27 15/09/2018
Việc cho trẻ tiếp xúc với ngôn ngữ khác tiếng mẹ đẻ từ năm đầu đời và mở rộng môi trường tiếp xúc với ngoại ngữ là cần thiết.
Quảng Ngãi: Khắc phục tình trạng một lớp học chỉ có vài học sinh
14:58:43 15/09/2018
Năm học 2018 - 2019, huyện miền núi Sơn Tây (tỉnh Quảng Ngãi) không còn nỗi lo thiếu giáo viên vì ngành Giáo dục đã mạnh dạn sáp nhập 12 điểm trường lẻ về điểm chính. Việc làm này đã giảm được 46 lớp học chỉ có trung bình từ 5 - 7 học s...
Hà Tĩnh: Thầy giáo tiểu học sáng chế máy bắn bóng chuyền
14:51:23 15/09/2018
Một chiếc máy với chi phí thấp, có thể bắn liên tục 16 quả bóng với lực và tốc độ khác nhau, giúp người sử dụng có thể luyện tập bóng chuyền ở các vị trí đa dạng như tấn công, luyện tập bắt bước một, có thể áp dụng cho không gian hạn ch...
Phát triển khoa Y - ĐHQG TPHCM thành Trường ĐH Khoa học Sức khỏe
10:01:11 15/09/2018
Phát biểu tại lễ khai giảng của khoa Y - ĐH Quốc gia TPHCM, PGS. TS Huỳnh Thành Đạt, Giám đốc ĐHQG TPHCM cho biết ĐH này đang cùng với khoa Y nỗ lực cho 2 dự án lớn mang tính đột phá và quyết định trong đó phát triển xây dựng khoa này t...
Chuyên gia hiến kế đẩy lùi bất bình đẳng giới trong sách giáo khoa
09:25:48 15/09/2018
Do sách giáo khoa còn tồn tại 5 năm nữa, đại diện Nhà xuất bản Giáo dục đề xuất bù đắp bằng sách tham khảo, chương trình ngoài giờ.
Sách Công nghệ giáo dục triệt tiêu thói quen học thuộc lòng
09:17:58 15/09/2018
Học thuộc lòng là thói quen thâm căn cố đế của học sinh, hậu quả học xong trả lại thầy cô, không biết giải quyết vấn đề trong đời sống.
Cuộc sống của học sinh ở 'ốc đảo' ven hồ thủy điện Bản Vẽ
09:13:17 15/09/2018
Trường học xa nhà, học sinh phải ở bán trú tại trường, hoặc tá túc trong những lán trại tạm bợ, sử dụng nước suối để tắm giặt, ăn uống.
Học sinh Hà Nội học 4 ngày/tuần vì quá tải: Đề xuất 3 phương án giải quyết
08:55:50 15/09/2018
Lãnh đạo Phòng GD&ĐT Hoàng Mai (Hà Nội) vừa đưa ra một số phương án về việc học sinh Trường Tiểu học Chu Văn An phải học ngày nghỉ và nghỉ ngày học do sĩ số quá đông.
“Em là học sinh trường Thực nghiệm”
08:52:24 15/09/2018
Thời gian gần đây nổi lên vụ lùm xùm xoay quoanh phương pháp giáo dục của thầy Hồ Ngọc Đại. Mình không phải dân giáo dục nên không dám bàn cãi về việc đúng sai. Mình chỉ luôn quan niệm rằng, trong cuộc sống, có nhiều con đường dẫn tới c...
TPHCM từng áp dụng rộng rãi chương trình Công nghệ giáo dục
06:17:04 15/09/2018
TPHCM từng triển khai rộng rãi chương trình Công nghệ Giáo dục ở các trường trong toàn thành phố. Nhưng đến nay, ngành GD-ĐT TPHCM quyết định không thực hiện chương trình này nữa.
Quảng Ngãi: Những món quà ý nghĩa của thầy cô dành cho học sinh nghèo
05:37:11 15/09/2018
Bộ quần áo mới, vài ký gạo hay con bò giống có trị giá hàng chục triệu đồng... là những món quà ý nghĩa mà 600 giáo viên huyện miền núi Sơn Hà (Quảng Ngãi) mang đến cho 640 học sinh có hoàn cảnh khó khăn suốt nhiều năm qua. Việc làm này...
Công nghệ giáo dục: Một cái nhìn toàn cảnh - phần 2
05:33:20 15/09/2018
Cựu du học sinh Việt tại Mỹ Nguyễn Siêu chia sẻ về những nội dung khác biệt trong chương trình Tiếng Việt - Giáo dục Công nghệ của GS. Hồ Ngọc Đại mà bản thân đã được học 5 năm. Theo đó, học sinh được học làm thơ năm lớp 2, học Truyện K...
