Làm công việc truyền bá văn hóa kiến thức, giáo viên nói ngọng “l, n” rất khó chấp nhận vì có thể ảnh hưởng đến nhiều thế hệ.
Theo PGS Mai Xuân Huy, nguyên Phó viện trưởng Viện Ngôn ngữ, nói ngọng là hiện tượng không phát âm chuẩn trong tiếng Việt. Ngôn ngữ nói được coi chuẩn hiện nay là dùng trên đài phát thanh, truyền hình quốc gia.
Nói ngọng hình thành trong một số cộng đồng phương ngữ địa lý, tồn tại hàng trăm năm. Nói sai “l, n” cũng do phương ngữ, xuất hiện ở nhiều vùng ngoại thành Hà Nội, các tỉnh thành Hải Dương, Hưng Yên, Nam Định, Hải Phòng… Hiện tượng này sở dĩ phổ biến vì nhiều người sống trong cộng đồng nói ngọng, ít khi di chuyển. Họ cảm thấy việc đó bình thường, không cần thiết phải sửa. Trẻ em lớn lên trong cộng đồng đó sẽ nói ngọng như thói quen.
“Tiếng địa phương mang bản sắc văn hóa vùng miền. Giọng vùng Ba Vì không rõ thanh huyền Con bò vang, giọng Nghệ An, Hà Tĩnh, miền Nam…, tôi nghe rất dễ thương. Nghe tiếng nói, ta nhận ra người đó ở vùng nào. Cái đó không phải sửa và không nên đặt vấn đề sửa. Tuy nhiên, nói ngọng hai phụ âm đầu l, n lại là lỗi phải sửa”, ông Huy nêu quan điểm.
Chuyên gia ngôn ngữ học dẫn chứng bất tiện của việc nói ngọng “l, n”. Chẳng hạn khi gọi tên một người tên “Nam”, ngọng thành “Lam”; “nước này là nước nào?”, ngọng thành “Lước lày là lước Lào”… làm sai hoàn toàn nghĩa của từ và câu, gây cười hoặc khiến người nghe không hiểu.
“Tâm lý chung nhiều người cho rằng nói ngọng l, n là văn hóa thấp, không biết tự sửa chữa cho mình. Đặc biệt, đối với những người làm công việc như giáo viên, hướng dẫn viên, người truyền bá văn hóa, phát biểu trước đám đông, việc nói ngọng l, n khó được chấp nhận”, ông Huy nói.
PGS Mai Xuân Huy, nguyên Phó viện trưởng Viện Ngôn ngữ. Ảnh: Dân việt
Phát âm chuẩn “l, n” phải là tiêu chí bắt buộc của giáo viên
PGS Huy đánh giá chương trình “Luyện phát âm, viết đúng chính tả hai phụ âm đầu l, n” cùa Hà Nội rất sáng tạo. Tuy nhiên, việc triển khai “nhắc nhở” như hiện nay chắc chắn sẽ ít đem lại hiệu quả. Với giáo viên, cần đưa vào tiêu chí bắt buộc, bởi họ làm công việc truyền bá văn hóa kiến thức cho nhiều thế hệ.
“Sửa phát âm ngọng cho giáo viên hoàn toàn được nếu có sức ép thi đua, tăng lương. Sở Giáo dục trực tiếp triển khai chương trình, cùng với khảo sát, đánh giá khoa học, sức ép sẽ lớn hơn nhiều so với nhắc nhở”, ông Huy nói.
Hơn 40 năm giảng dạy ngôn ngữ, PGS Nguyễn Hữu Đạt, Chủ nhiệm bộ môn Việt ngữ học (Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn) tỏ ra gay gắt khi bắt gặp sinh viên ngọng. “Nói ngọng l, n không những gây hiểu lầm, gây cười mà còn biến vấn đề nghiêm túc thành ra chuyện bông phèng. Phát hiện sinh viên ngọng tôi đều dừng giảng để sửa ngay”, ông Đạt kể.
Cách sửa nói ngọng “l, n” của PGS Đạt là yêu cầu sinh viên đó đứng tại lớp nói 10 lần câu “Làng tôi có một cô nàng mắt long lanh, lúng liếng, lung linh”. Nhiều ngày sau, ông tiếp tục kiểm tra đến khi sinh viên đó sửa được.
“Tôi nghĩ việc phát âm chuẩn phụ âm đầu l, n cần đưa vào chương trình đào tạo sinh viên sư phạm của Bộ Giáo dục và Đào tạo, quy định bắt buộc đối với giáo viên các cấp học”, PGS Đạt đề xuất.
Luyện phát âm chuẩn cần đưa vào nhiệm vụ của từng trường
Với bề dày lịch sử gần 60 năm, Đại học Thủ đô, tiền thân là Cao đẳng Sư phạm Hà Nội, đã đào tạo hàng trăm nghìn giáo viên tiểu học khu vực phía Bắc. Việc phát âm chuẩn được lồng ghép trong các môn nghiệp vụ sư phạm, ngữ văn.
Đến kỳ thực tập, trường khảo sát, sàng lọc những sinh viên phát âm sai để mở lớp sửa trong một tháng. Trung bình mỗi lớp có 50-60 sinh viên, giảng viên môn ngữ văn xây dựng giáo trình phương pháp chữa phát âm sai. Tuy vậy, mỗi khóa đều có 2-3 sinh viên không được thực tập vì phát âm lệch chuẩn “l, n”.
“Cấp tiểu học cực kỳ quan trọng đối với việc hình thành ngôn ngữ, chữ viết của học sinh. Với mỗi sinh viên sư phạm, phát âm chuẩn là điều kiện bắt buộc trước khi các em đứng lớp. Sinh viên bị gây sức ép, nếu không sửa được, chúng tôi không cho thực tập”, TS Đỗ Hồng Cường, Phó hiệu trưởng Đại học Thủ đô nói.
Theo ông Cường, việc sửa phát âm đối với từng cá nhân giáo viên, học sinh không khó, tự ý thức sẽ sửa được. Tuy nhiên, để thực hiện trên địa bàn tỉnh thành và cả nước cần khảo sát lập đề án, đòi hỏi công sức lớn, kiên trì trong nhiều năm.
TS Cường đưa ra phương án, chia tách từng khu vực, nhóm cụm trường để mở lớp cho giáo viên phát âm sai, theo dõi, khảo sát thường xuyên. “Luyện phát âm cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc, đưa vào nhiệm vụ năm học của từng trường và không hạn định thời gian hoàn thành”, ông Cường nói.
Chương trình sửa ngọng “l, n” của Hà Nội được thí điểm ở các trường tiểu học huyện Phú Xuyên từ năm 2009, mở rộng ở 13 huyện ngoại thành từ năm 2011, nhưng đến 2015 không còn là bắt buộc, chỉ nhắc nhở thực hiện.
Theo ông Nguyễn Trí Dũng (nguyên Trưởng phòng Giáo dục tiểu học Hà Nội), người lập kế hoạch, chương trình đạt kết quả khả quan, mỗi năm giảm 2-10% số học sinh, giáo viên bị ngọng. Tuy nhiên, những người thực hiện không ảo tưởng sẽ chuẩn hóa giọng Hà Nội vì việc này đòi hỏi phải làm lâu dài, 10 năm vẫn là “quá ngắn ngủi”.
Cách phát âm chuẩn hai phụ âm đầu “l, n”
Cách phát âm L: Đặt đầu lưỡi ở vị trí hàm trên, nâng mặt lưỡi cong lên, chặn luồng khí lên mũi, đồng thời hai bên lưỡi hạ xuống để luồng không khí từ phổi lên, lách qua hai bên, cọ sát vào thành má, qua miệng mà thoát ra ngoài.
Cách phát âm N: Hai bên lưỡi áp vào hai bên miệng, đồng thời đầu lưỡi hạ xuống làm cho luồng không khí từ phổi lên không hoàn toàn qua đường miệng mà phải có một phần qua mũi thoát ra ngoài. Cảm giác như lưỡi thụt phía sau, đè xuống.
Tất Định
Theo VNE
Tin mới nhất
Hiểu hơn bài học sau khi làm thí nghiệm
16:36:04 09/11/2018
Sau khi thực hiện thí nghiệm, nhóm học sinh Trường tiểu học Bình Hưng chia sẻ: 'Khi học môn khoa học có nói về vai trò của vitamin C, con thấy rất bình thường, không ấn tượng và không hiểu hết được nguồn gốc và tầm quan trọng như hôm na...
Đại học Y Tokyo sẽ nhận lại thí sinh bị từ chối
16:33:54 09/11/2018
Đại học Y Tokyo ( Nhật Bản) có thể sẽ nhận lại 100 thí sinh bị từ chối trong năm 2017 và 2018 do quá trình tuyển chọn mang tính phân biệt đối xử, nếu họ muốn học ở trường này, theo Kyodo News.
'Lao động chân tay cũng phải có đạo đức nghề nghiệp'
15:23:39 09/11/2018
Không chỉ người hành nghề kiến trúc mà người làm công việc lao động chân tay cũng cần có đạo đức nghề nghiệp, đó là nhìn nhận của nhiều chuyên gia về một quy định trong dự thảo luật Kiến trúc vừa được công bố.
10 cách nói thay thế 'I don't remember'
14:40:19 09/11/2018
Bạn có thể thay đổi cách nói linh hoạt với những câu như "It beats me" hay "My mind went blank".
Bị trường Sĩ quan trả về, nam sinh nhập học Bách khoa Hà Nội
14:34:46 09/11/2018
Khi theo học tại Đại học Bách khoa Hà Nội, Quang Quốc Việt (người dân tộc Thái, ở Nghệ An) được miễn hoàn toàn học phí.
ĐH Quốc gia HN: Thêm 4 chương trình đào tạo tham gia kiểm định theo chuẩn AUN - QA
14:28:09 09/11/2018
Tiếp nối thành công của 22 chương trình đào tạo đã được AUN-QA đánh giá và cấp giấy chứng nhận chất lượng, ĐH Quốc gia Hà Nội tiếp tục có thêm 4 chương trình tham gia kiểm định theo Bộ tiêu chuẩn này.
Học tiếng Anh: Bất ngờ 5 tuyệt chiêu học từ vựng đơn giản, thú vị!
10:22:14 09/11/2018
Cách học từ vựng tiếng Anh vừa thú vị vừa hiệu quả dành cho các bạn mới học! Click để “bỏ túi" luôn 5 tuyệt chiêu này nhé!
Ý tưởng sửa ngọng 'l, n' ở Hà Nội hình thành như thế nào?
10:20:39 09/11/2018
Chương trình sửa ngọng tại trường tiểu học ngoại thành Hà Nội được xây dựng sau cuộc họp với 28 trên 29 hiệu trưởng nói sai "l, n".
Quảng Ngãi: Những giải pháp sáng tạo hữu ích của 2 nam sinh lớp 12
09:54:32 09/11/2018
Trong cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Quảng Ngãi năm 2018, hai nam sinh lớp 12 trường THPT Phạm Văn Đồng (huyện Mộ Đức) đã xuất sắc giành những vị trí cao nhất. Trong đó, đề tài “Giải pháp chống hạn hán trong nông nghiệ...
Quảng Nam: Duy trì hỗ trợ học sinh miền núi không được hưởng chính sách
08:33:13 09/11/2018
Dù không còn được hưởng các chế độ chính sách dành cho học sinh miền núi theo Nghị định số 116/2016/NĐ-CP ngày 18/7/2016 của Chính phủ nhưng huyện Tây Giang (Quảng Nam) vẫn tiếp tục hỗ trợ cho hàng trăm học sinh THCS trên địa bàn huyện.
Để trẻ không "loạn ngữ": Cần môi trường học chuẩn
08:31:11 09/11/2018
Tại buổi giao lưu trực tuyến “Trẻ có bị rối loạn ngôn ngữ khi học tiếng Anh sớm" do Đài truyền hình Việt Nam tổ chức mới đây, một số chuyên gia cho rằng, môi trường học ngoại ngữ rất quan trọng. “Để cho rằng một đứa trẻ có loạn ngữ hay ...
Ngôi trường nhỏ nhất nước Anh với 6 học sinh và 1 giáo viên
08:24:53 09/11/2018
Ngôi trường Milburn tại Cumbria có lẽ là ngôi trường nhỏ nhất xứ sở sương mù với chỉ 1 phòng học duy nhất dành cho 6 học sinh và 1 giáo viên toàn thời gian.
Những thầy cô hết lòng vì học sinh khuyết tật
08:22:34 09/11/2018
Trăn trở lớn nhất của nhiều thầy cô giáo là tìm cách xoa dịu những thiệt thòi của các học trò kém may mắn để các em tiến bộ mỗi ngày và hòa nhập với cộng đồng.
12 từ vựng Anh - Anh khác Anh - Mỹ
06:53:27 09/11/2018
'Sneakers' và 'Trainers' đều chỉ giày thể thao, nhưng một từ là tiếng Anh - Anh, từ còn lại là Anh - Mỹ.
'Nói ngọng ảnh hưởng tới uy tín cả nền giáo dục'
20:45:26 08/11/2018
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) nói không nên xem thường nói ngọng, "nói ngọng thì viết cũng sẽ ngọng", không chỉ ảnh hưởng tới khả năng thuyết trình mà cả uy tín của nền giáo dục.
Tiết học văn đầy hứng thú
20:33:53 08/11/2018
Không còn những tiết ôn tập, hệ thống kiến thức mang tính một chiều, cô Trịnh Thị Minh Hương, Trường THPT Phú Nhuận (TP.HCM) đã giúp học sinh lớp 12 có những tiết học khác biệt và hứng thú.
Hiệu trưởng Trường ĐH HUFLIT kiến nghị UBND TP.HCM hủy bỏ quyết định miễn nhiệm
20:30:45 08/11/2018
Ông Trần Quang Nam kiến nghị UBND TP.HCM hủy bỏ các quyết định của hội đồng quản trị trong đó có quyết định miễn nhiệm chức vụ hiệu trưởng của ông.
Phát động cuộc thi tiếng Anh TOEFL Challenge cho học sinh cấp I, II TP HCM
20:24:16 08/11/2018
Phiếu điểm của cuộc thi TOEFL Challenge là công cụ quốc tế giúp học sinh đánh giá năng lực Anh ngữ và xây dựng lộ trình học tập đúng đắn.
Học viện cam kết sinh viên tốt nghiệp lương nghìn đô
20:20:56 08/11/2018
Mặc dù mới khai trương, Học viện CNTT Intek (TP HCM) cam kết việc làm cho sinh viên sau khi tốt nghiệp lên đến 1.200 USD một tháng.
Hà Nội 10 năm sửa ngọng 'l, n' chưa thành công
20:19:25 08/11/2018
Một cô giáo huyện Phú Xuyên hát “Hà Lội mến yêu của ta/ Thủ đô mến yêu của ta". Khán giả cười khúc khích, cô giáo không hay biết.
Đại biểu Quốc hội trăn trở vì sao nhiều học sinh không hạnh phúc
20:13:25 08/11/2018
Các đại biểu cho rằng cần thiết có triết lý giáo dục để nhà trường trở thành cái nôi mà giáo viên, học sinh đều hạnh phúc.
Giáo viên lúng túng khi xử lý học sinh hư
20:09:13 08/11/2018
Thông tư 08 hướng dẫn khen thưởng và kỷ luật học sinh ra đời từ 30 năm trước, hiện vẫn là căn cứ để trường xử lý học sinh hư.
TPHCM: Nắm tình hình nhà giáo liên quan đến dự án Thủ Thiêm
19:49:55 08/11/2018
Ngày 8/11, Công đoàn ngành Giáo dục TPHCM ra công văn yêu cầu Công đoàn cơ sở của các trường học quan tâm, nắm bắt hình hình cáo bộ, nhà giáo, người lao động liên quan đến dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm, quận 2.
ĐH Kinh tế TPHCM sẽ thêm tiêu chí trong tuyển sinh năm 2019
19:47:47 08/11/2018
Năm 2019, trường ĐH Kinh tế TPHCM dự kiến vẫn tuyển sinh theo phương thức cũ là xét kết quả kỳ thi THPT quốc gia nhưng đồng thời bổ sung thêm tiêu chí phải có điểm trung bình tiếng Anh lớp 12 đạt từ 6,5 trở lên.
Trường Trung cấp CSND VI khai giảng năm học 2018-2019
17:06:47 08/11/2018
Ngày 8-11, tại Hưng Yên, Trường Trung cấp Cảnh sát nhân dân (CSND) VI đã long trọng tổ chức Lễ khai giảng năm học mới 2018-2019. Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, Thứ trưởng Bộ Công an đã đến dự và phát biểu chỉ đạo tại lễ khai giảng.
Krông Ana-Đắk Lắk: Trường Mầm non Hoa Cúc đẩy mạnh công tác chăm sóc giáo dục trẻ
17:04:04 08/11/2018
Xác định được vai trò, trách nhiệm lớn lao trong việc giáo dục mầm non, trong những năm qua, tập thể, cán bộ giáo viên Trường mầm non Hoa Cúc đã nỗ lực hoàn thành tốt các nhiệm vụ năm học, chất lượng chăm sóc và nuôi dạy trẻ ngày càng đ...
Học trực tuyến xu hướng học tập của tương lai
16:58:47 08/11/2018
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng học trực tuyến giúp tiết kiệm 50 - 70% chi phí so với cách học truyền thống.
Nghệ An: Trao quyết định bổ nhiệm Phó Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh
16:54:50 08/11/2018
Chiều 8/11, Trường Chính trị tỉnh tổ chức Lễ công bố Quyết định bổ nhiệm đồng chí Dương Thanh Bình giữ chức Phó Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh.
“Bí kíp” giúp Teen dễ dàng đạt điểm cao trong kỳ thi vượt cấp
16:48:50 08/11/2018
Đứng trước kỳ thi sắp tới, nhiều học sinh không khỏi lo lắng làm thế nào để đạt kết quả cao nhất cho kỳ thi. Với tâm lý hoang mang, nhiều bạn đã phải “vái tứ phương” nghe ở đâu có thầy cô giỏi, ôn luyện sát đề để tới đó học. Lịch học th...
Thạch Hà "góp 10.000 đồng cho những trang sách ước mơ"
16:45:53 08/11/2018
Ngày 8/11, UBND huyệnThạch Hà - Hà Tĩnh tổ chức lễ trao tặng sách cho các trường tiểu học, THCS trên địa bàn và phát động kêu gọi việc tặng sách đợt 2.
Quốc hội bàn việc sửa đổi toàn diện Luật Giáo dục
16:40:33 08/11/2018
Việc tổ chức kỳ thi để cấp bằng tốt nghiệp THPT là cần thiết để điều chỉnh việc dạy học và đánh giá kết quả của quá trình giáo dục phổ thông.
Sẽ miễn học phí mầm non, THCS, SV sư phạm không còn được miễn học phí
16:37:34 08/11/2018
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết dự thảo Luật giáo dục sửa đổi quy định không thu học phí đối với trẻ em mầm non 5 tuổi, học sinh trung học cơ sở trường công lập.
TP.HCM: Quận Bình Tân tuyển gần 300 giáo viên
15:45:05 08/11/2018
Ngày 8.11, Phòng Giáo dục quận Bình Tân (TP.HCM) đã ban hành thông báo về việc tuyển dụng giáo viên các trường công lập.
Nghệ An: Phát hiện nhiều sai phạm tại các đơn vị tư vấn du học
15:11:39 08/11/2018
Trong quá trình kiểm tra, cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An phát hiện nhiều sai phạm của các đơn vị tư vấn du học trên địa bàn tỉnh. Sở GD&ĐT Nghệ An đã đình chỉ hoạt động của 13 trung tâm tư vấn du học do có nhiều vi phạm trong quá trình ...
RMIT trao tặng 32 tỉ đồng học bổng năm 2018
15:09:13 08/11/2018
Trong tháng 10/2018, Đại học RMIT Việt Nam đã trao tặng 110 suất học bổng trị giá 32 tỉ đồng (tương đương 1,3 triệu đô la Mỹ) cho sinh viên mới và sinh viên hiện đang học tại trường ở hai buổi lễ tổ chức tại hai cơ sở Nam Sài Gòn và Hà ...
Gia Lai: Nữ học sinh lớp 10 hy sinh thân mình để cứu 4 em nhỏ
15:03:19 08/11/2018
Ngày 8/11, Tỉnh đoàn Gia Lai cho biết, vừa qua Tỉnh đoàn đã đến nhà truy tặng huy hiệu Tuổi trẻ dũng cảm đến em Ksor Nhuên (làng Sô Ma Hang A, xã Ia Peng, huyện Phú Thiện, Gia Lai) vì đã quên mình cứu 4 em nhỏ bị đuối nước.
Học tin học excel: Hướng dẫn cách loại bỏ dữ liệu lặp trong một cột
14:59:40 08/11/2018
Bài này sẽ hướng dẫn các bạn cách xóa nội dung trùng lặp bằng hai cách là Remove Duplicate và Hightlight Duplicate trong excel. Cùng click vào video để khám phá và thực hành theo nhé các bạn!
Sáng tạo trẻ: Thuốc bảo vệ thực vật thân thiện môi trường của sinh viên
13:04:46 08/11/2018
Nhóm sinh viên Viện Kỹ thuật hóa học (Trường đại học Bách khoa Hà Nội) đã nghiên cứu ra sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật từ hạt củ đậu an toàn, thân thiện với môi trường.
Làm việc 25 năm, thu nhập chưa tới 10 triệu đồng/tháng
12:59:36 08/11/2018
Một giảng viên làm việc 25 năm tại trường ĐH cũng chỉ nhận chưa tới 10 triệu đồng/tháng thu nhập cứng, dù là PGS-TS.
Cà Mau: Thu hồi quyết định buộc thôi việc giáo viên không chấp hành phân công của Hiệu trưởng
12:37:18 08/11/2018
Ngày 8/11, nguồn tin của PV Dân trí cho biết, lãnh đạo trường THCS Tân Hưng Đông (huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau) đã thu hồi quyết định buộc thôi việc đối với giáo viên không chấp hành phân công của Hiệu trưởng.
Tuyển sinh lớp 10 tại TP.HCM: học sinh VNEN vẫn thi đề chung
10:18:28 08/11/2018
Sau khi dự giờ và đánh giá kết quả học tập của học sinh VNEN so với các mô hình trường học khác, Sở GD-ĐT TP.HCM quyết định các em vẫn thi tuyển sinh lớp 10 theo đề chung của thành phố.
Hối hận vì không tính kỹ khi cho con du học
10:16:29 08/11/2018
Cho con đi du học ở những nước có nền giáo dục phát triển là xu hướng của nhiều phụ huynh hiện nay. Tuy nhiên, nhiều trường hợp đã bị 'gãy gánh' giữa đường...
