“Cái bắt đầu trong lịch sử cũng là cái mở đầu trong logic (Hegel). Dùng mệnh đề này cho giáo dục, tôi coi lịch sử – Vật thật là cái có trước, triết học – Vật thay thế có sau. Tuy nhiên, thiết kế công nghệ giáo dục thì tôi dùng cả thứ tự thứ hai: Vật thay thế / Vật thật.” – Hồ Ngọc Đại.
Georg Wilhem Friedrich Hegel
Lời Tòa soạn: Công nghệ giáo dục của Giáo sư Hồ Ngọc Đại luôn thu hút sự chú ý của của các nhà giáo dục nói riêng và giới khoa học, công chúng nói chung. Nó cũng luôn gây ra không ít tranh cãi, mặc dù công nghệ giáo dục đã được triển khai từ hơn 40 năm qua.
Để rộng đường dư luận VietTimes xin trân trọng giới thiệu loạt bài viết của GS Hồ Ngọc Đại tới bạn đọc.
Giáo sư Hồ Ngọc Đại
Kỳ này:
Bài 22: Cái bắt đầu trong lịch sử cũng là cái mở đầu trong logic
Cái bắt đầu trong lịch sử cũng là cái mở đầu trong logic (Hegel).
Dùng mệnh đề này cho giáo dục, tôi coi lịch sử – Vật thật là cái có trước, triết học – Vật thay thế có sau. Tuy nhiên, thiết kế công nghệ giáo dục thì tôi dùng cả thứ tự thứ hai: Vật thay thế / Vật thật.
Theo sự “phân loại” ấy, tôi thiết kế Môn Tiếng Việt lớp Một với sự phân biệt rạch ròi: cách xử lý cổ truyền và cách xử lý hiện đại.
Cách xử lý cổ truyền, dùng chữ ghi Nghĩa.
Cách xử lý hiện đại, dùng chữ ghi Âm.
Âm là Đối tượng cần chiếm lĩnh.
Đối tượng là khái niệm cơ bản nhất trong Nghiệp vụ sư phạm, tôi có ý thức tường minh về điều đó, lấy nó làm cốt lõi cho tư duy giáo dục.
Đối tượng trong Công nghệ giáo dục hiểu là Đối tượng cần chiếm lĩnh.
Đối tượng là cái có trước, ở bên ngoài trẻ em. Dù theo phương pháp tư duy nào, thì chiếm lĩnh đối tượng cũng là chuyện sống còn. Trẻ em có hai cách chiếm lĩnh đối tượng:
Một, ăn, tự ăn, đưa vật liệu vật chất vào trong bụng mình, lấy năng lượng cấp cho sự sống vật chất của cơ thể, cho trưởng thành.
Hai, học, tự học, đưa vật liệu tinh thần vào trong đầu óc mình, cấp năng lượng cho phát triển. Hai quá trình song hành:
Ăn để lớn, trưởng thành.
Học để khôn, phát triển.
Trưởng thành / Phát triển, Phát triển / Trưởng thành là hai quá trình luôn luôn song hành, hỗ trợ nhau trong cuộc sống cá nhân. Về sau, có sự phân hóa tự nhiên:
Trưởng thành đến một giới hạn vật chất được xác định thì chững lại, ví dụ cao 160cm.
Phát triển là một quá trình liên tục từ đầu đời đến cuối đời, suốt cả đời người.
Phát triển lấy năng lượng từ việc học. Học suốt đời, chứ không phải lấy bằng tiến sĩ khoa học là xong.
Sự phát triển cá nhân được hình thành và bị giới hạn bởi cuộc sống thực tiễn, cuộc sống của thời đại, với cốt lõi vật chất là cung cách làm ăn.
Xã hội tiểu nông (lịch sử) thì ngang với trình độ trừu tượng của triết học với các khối liền tảng liền khối chưa phân hóa, trong suốt vài chục thế kỷ. Marx đưa ra hình tượng: Các cá thể tiểu nông hao hao nhau như những củ khoai tây.
Từ thế kỷ XVIII, nền sản xuất đại công nghiệp triển khai triệt để cơ chế phân công – hợp tác, đến tận từng cá nhân hiện đại, mỗi người một việc, không ai giống ai. Mỗi người là một cá nhân duy nhất.
Bước tiến từ trừu tượng – những người “hao hao nhau như những củ khoai tây”, đến cụ thể – mỗi người là một cá nhân duy nhất, để làm được bước tiến vĩ đại đó, lịch sử đã phải tiêu tốn vài chục thế kỷ.
Chúng ta, những người đương thời được thấy tận mắt sự biến đổi long trời lở đất ấy.
Những năm 70 thế kỷ trước, trên những đường phố Mat-xcơ-va, tôi không bao giờ thấy hai người nữ ăn mặc giống nhau, đầu tóc giống nhau, tôi chỉ ước mong phái đẹp nước mình rồi cũng thế và bây giờ đã như thế thật! Một thời đại mới, các thế hệ sinh ra và trưởng thành và phát triển trong hoàn cảnh lịch sử mới, với ý thức triết học mới.
(Còn nữa)
Theo viettimes
Tin mới nhất
Giáo viên bắt học sinh đánh bạn và những cái chết thương tâm
08:48:14 28/11/2018
Trường học không còn an toàn khi giáo viên đánh học sinh hoặc yêu cầu trẻ "đánh hội đồng" bạn. Nhiều em qua đời khi tuổi còn quá trẻ bởi tội ác trong môi trường sư phạm.
Canada: Hơn 50.000 sinh viên biểu tình vì thực tập sinh không được trả lương
08:35:45 28/11/2018
"Tuần này, chúng tôi đình công để yêu cầu trả tiền cho tất cả thực tập sinh, ở tất cả các cấp độ công việc của họ", Amelie Poirier, một nhà hoạt động trong hiệp hội sinh viên tại Quebec, Canada nói.
Hà Nội chính thức chốt nhà thầu chương trình sữa học đường, bắt đầu triển khai thực hiện từ đầu năm 2019
08:30:46 28/11/2018
Công ty CP Sữa Việt Nam Vinamilk là đơn vị trúng thầu chương trình "sữa học đường" với tỷ lệ hỗ trợ của đơn vị trúng thầu là 23% (mức hỗ trợ cao hơn so với mức mời thầu của Sở GD-ĐT 3%). Đơn giá trúng thầu 1 hộp sữa là 6.286 đồng. Nhà t...
Thanh Hóa: Vụ hiệu trưởng xúc phạm giáo viên vì xin công khai tài chính: Sở Nội vụ đề nghị huyện làm rõ
17:38:28 27/11/2018
Liên quan đến việc bà Thiều Thị Hà, Hiệu trưởng Trường Mầm non Đông Thanh (huyện Đông Sơn, Thanh Hóa) dù có nhiều sai phạm về tài chính và chửi bới xúc phạm giáo viên nhưng vẫn được UBND huyện Đông Sơn tiến hành làm quy trình bổ nhiệm l...
Thí sinh nên chọn nghề gì trong thời cuộc 4.0?
17:35:36 27/11/2018
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tác động mạnh đến việc làm của người lao động, không chỉ thay thế những công việc nặng nhọc mà cả những công việc đòi hỏi chuyên môn cao như luật sư, các nhà phân tích tài chính, bác sĩ, nhà báo, kế toán… ...
Northstar đầu tư 50 triệu USD vào tổ chức giáo dục Topica để đào tạo trực tuyến
17:33:21 27/11/2018
Khoản đầu tư này tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu Đông Nam Á của một startup Việt Nam, và thúc đẩy sứ mệnh đưa đào tạo trực tuyến chất lượng cao đến hàng triệu người học trong và ngoài khu vực.
Chủ tịch Quốc hội: 'cải cách không phải phá bỏ hết nền tảng giáo dục'
16:41:26 27/11/2018
Tại buổi tiếp xúc cử tri của Đoàn đại biểu Quốc hội TP Cần Thơ sáng 27-11, cử tri quận Cái Răng (Cần Thơ) bày tỏ không đồng tình về cách sử dụng sách giáo khoa, cải tiến tiếng Việt cũng như ký hiệu "tròn tròn vuông vuông" .
Vẽ đường cho con... chạy trong 'thế giới' iPhone, Ipad
16:34:05 27/11/2018
Việc trẻ em tiếp cận sớm với các thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng và các nội dung giải trí trên TV, trên mạng Internet là điều không thể tránh khỏi.
Nam giáo sư thích mặc váy lên giảng đường
13:13:03 27/11/2018
Anthony Fung nghĩ sinh viên có thể quên hết kiến thức trong sách vở sau 10 năm, nhưng sẽ nhớ đến vị giáo sư mặc váy giảng về giới tính.
Giáo viên áp lực từ hàng chục cuộc thi trong nhà trường
13:11:35 27/11/2018
Phong trào, cuộc thi nào cũng tốn thời gian của giáo viên, học sinh, nhưng nếu trường, giáo viên không tham gia thì bị phê bình, trừ điểm thi đua.
Học tiếng Nhật: Tổng hợp kiến thức ngữ pháp bài 5 giáo trình Minna no Nihongo
12:59:55 27/11/2018
Trong bài hôm nay, bạn hãy cùng tìm hiểu các động từ chỉ sự di chuyển qua ngữ pháp tiếng Nhật bài 5 trong bộ giáo trình Minna no Nihongo nhé.
Sinh viên thiếu kỹ năng, trường đại học vẫn chưa rõ phải dạy gì
10:46:04 27/11/2018
Thiếu kỹ năng mềm là một trong những nguyên nhân khiến nhiều sinh viên mới tốt nghiệp không được tuyển dụng. Nhưng hiện nhiều trường đại học vẫn chưa xác định được kỹ năng cần thiết để trang bị cho sinh viên.
Chia sẻ của giáo viên: Nghề dạy học và những áp lực
08:42:37 27/11/2018
Dư âm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 còn đọng lại trong kí ức những người làm nghề dạy học bao niềm vui, bao kỷ niệm ân tình nhưng hẳn cũng không ít những khó khăn, áp lực... Ở bài viết này, tôi xin giãi bày những áp lực đang đè nặng xuốn...
Thanh Hóa: Vụ trường bị tố “móc túi” phụ huynh: Đoàn kiểm tra chỉ rõ nhiều vi phạm
08:40:07 27/11/2018
Liên quan đến việc Trường THCS Đông Thọ (TP. Thanh Hóa) bị tố “móc túi” phụ huynh, mới đây đoàn kiểm tra của Phòng GD&ĐT đã vào cuộc và chỉ ra nhiều vi phạm tại trường này.
Học tiếng Anh: Gia đình - Từ vựng cơ bản và các cách nói thú vị không thể bỏ qua!
08:35:07 27/11/2018
Gia đình là chủ đề mà bạn hay nói tới hàng ngày, gia đình là nơi tuổi thơ của bạn gắn bó, biết bao nhiêu kỷ niệm đã từng trải qua, bởi vậy bài học này đã tổng hợp các từ vựng tiếng Anh cơ bản, và cách nói vô cùng thú vị khi nói đến nhữn...
Miễn học phí nhưng phải kiểm soát được phụ phí
07:04:46 27/11/2018
Việc miễn học phí cho trẻ mầm non và cấp THCS nên thực hiện ở những vùng miền khó khăn trước, có sự cân đối ngân sách và kèm theo kiểm soát phụ phí.
Phó giáo sư trẻ mê nghiên cứu toán học
19:50:39 26/11/2018
Ở tuổi 34, TS Lương Đăng Kỳ là người được phong phó giáo sư trẻ nhất ở Trường ĐH Quy Nhơn từ trước đến nay. Anh là người đam mê nghiên cứu khoa học và đã đạt được một số thành tích đáng kể.
Năm thành ngữ phổ biến trong tiếng Anh
16:34:53 26/11/2018
"Let the cat out of the bag" có nghĩa làm lộ bí mật.
Lời khuyên giúp trẻ 18-24 tháng tuổi phát triển ngôn ngữ
16:31:37 26/11/2018
Đọc cùng con, luôn coi chúng là đứa trẻ thông minh, sử dụng câu hoàn chỉnh và ngữ pháp phù hợp là những cách khiến con nói tốt hơn.
Học sinh Việt Nam xuất sắc giành 9 Huy chương Vàng trong kỳ thi Vô địch Toán thế giới
15:35:45 26/11/2018
36 học sinh Hà Nội đại diện Việt Nam tham dự cuộc thi WMTC 2018 (Kỳ thi vô địch các đội tuyển Toán thế giới) đã xuất sắc mang về cho nước nhà 9 Huy chương Vàng, 13 Huy chương Bạc, 13 Huy chương Đồng và 1 giải khuyến khích.
GS.TS Vũ Dũng tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Hội Tâm lý học xã hội Việt Nam
13:03:14 26/11/2018
Ngày 25/11, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II, Hội Tâm lý học xã hội Việt Nam đã tiếp tục bầu GS.TS Vũ Dũng làm Chủ tịch Hội tâm lý học Xã Hội Việt Nam nhiệm kỳ 2018 - 2023.
Phó Thủ tướng mong muốn nâng cao hơn nữa chất lượng nhân lực vùng thiểu số
13:01:19 26/11/2018
Tối 25/11, Ủy ban Dân tộc đã phối hợp tổ chức lễ tuyên dương 166 học sinh, sinh viên (HSSV) dân tộc thiểu số có thành tích xuất sắc, tiêu biểu năm 2018.
Hiệu trưởng trường tư là ai?
11:16:21 26/11/2018
Đang có một cuộc 'chuyển giao âm thầm' nhưng lại hết sức sôi động khi ngày càng có nhiều hiệu trưởng trường tư vốn là hiệu trưởng trường công đã về hưu, thậm chí là cán bộ quản lý đương nhiệm của trường công.
Có năng lực ngoại ngữ, cơ hội thu nhập sẽ tốt hơn
11:09:56 26/11/2018
Lâu nay, tiếng Anh được coi là yêu cầu bắt buộc hoặc là lợi thế của ứng viên trong tuyển dụng.
9X Việt giành suất thực tập của 3 "ông lớn" công nghệ Google, Facebook, Microsoft
08:35:50 26/11/2018
Du học sinh Việt tại Mỹ Phạm Gia Phong (sinh năm 1998, Hà Nội) vừa xuất sắc vượt qua hàng nghìn ứng viên để được trở thành thực tập sinh tại những "gã khổng lồ" công nghệ thế giới khi đang là sinh viên năm 3 trường University of Minneso...
Nghệ An: Vượt hơn 250km mang áo ấm, quà đến với học sinh vùng lũ biên giới
08:31:22 26/11/2018
Vượt qua chặng đường khoảng 260km từ thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An đến thị trấn Mường Xén, huyện biên giới Kỳ Sơn - đoàn thiện nguyện tiếp tục hành trình thêm 10km nữa để tặng quà cho các em học sinh xã Tà Cạ bị ảnh hưởng bởi lũ lụt thán...
Sinh viên đang đăng ký tín chỉ thì web sập và cách xử lý của thầy hiệu trưởng được dân mạng tấm tắc khen ngợi
08:27:19 26/11/2018
Thầy Đỗ Tuấn Minh, hiệu trưởng trường ĐH Ngoại ngữ - ĐH Quốc gia Hà Nội đã lên tiếng xin lỗi sinh viên trên facebook vì sự cố sập mạng cổng đăng ký môn học của trường xảy ra vào tối 24/11.
Đánh giá nhà trường chỉ bằng điểm thi, giải học sinh giỏi đã làm méo mó giáo dục
07:02:46 26/11/2018
Việc đánh giá chất lượng giáo dục không thể chỉ căn cứ vào những con số thống kê như điểm của các kỳ thi, kỳ kiểm tra; số giải trong các cuộc thi học sinh giỏi
Giáo viên chia sẻ: Thi học sinh giỏi: Mong các phụ huynh đừng tạo áp lực cho con
06:59:44 26/11/2018
Năm nay, tôi bồi dưỡng bốn em đi thi học sinh giỏi môn Ngữ văn vòng huyện. Suốt chặng đường dài, cô và trò vô cùng vất vả ôn luyện. Kết quả cuối cùng là ba em đậu và một em rớt. Tôi hơi tiếc cho em nhưng đã kịp thời gọi điện an ủi mong ...
Những cách nói 'hello' không nhàm chán
06:39:33 26/11/2018
"Hey, what's up?" hay "How are things?" là vài cách chào hỏi bạn nên bỏ túi để áp dụng trong nhiều trường hợp.
Lộ hình ảnh và nội dung thô tục trên Facebook, cô giáo Anh bị đình chỉ
16:06:00 25/11/2018
Phụ huynh cho rằng hành vi của cô giáo gây hại cho học sinh, dù xảy ra từ 5 năm trước.
Nhà giáo có nhất thiết phải học sư phạm?
11:44:28 25/11/2018
Nhà giáo có phải học sư phạm; nên bỏ hay giữ bồi dưỡng chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm cho người học trường khác là vấn đề cần bàn luận thêm.
Du học sinh Việt làm gì khi Pháp tăng học phí 16 lần?
11:29:45 25/11/2018
Từ tháng 9-2019, sinh viên ngoài khối châu Âu du học Pháp, trong đó có Việt Nam, sẽ phải đóng mức học phí cao gấp gần 16 lần mức phí trước đây.
Học sinh Malaysia 'vào tù' để học cuộc sống
11:22:23 25/11/2018
Trải qua nửa ngày ở nhà tù, các cô cậu học sinh có được những bài học quý giá để ý thức hơn và biết tránh xa những điều sai trái.
Tiếng Anh trẻ em: “Vi vu” trên đường với 6 phương tiện bé yêu thích nhất
11:11:35 25/11/2018
Vi vu cùng những chuyến đi, bé sẽ chọn phương tiện nào? Ô tô, xe máy, tàu hỏa, tàu thủy,máy bay hay tên lửa? Hãy cùng bé trải nghiệm khám phá thế giới xung quanh trên các phương tiện khác nhau này và cùng học tiếng Anh chủ đề phương tiệ...
Sống chậm cuối tuần: Học đi
10:21:39 25/11/2018
Ông cha ta có câu “Học ăn, học nói, học gói, học mở” để nói về cái việc học đầu đời của mỗi con người. Nhờ được "học ăn, học nói, học gói, học mở" ngay từ thuở ấu thơ nên con người đã hình thành nên nhân cách, hiểu được cách ứng xử tron...
Ngôi trường tại Brazil được vinh danh là công trình kiến trúc xuất sắc nhất thế giới
09:26:52 25/11/2018
Children Village (tạm dịch "Làng trẻ em"- PV) là ngôi trường tại vùng hẻo lánh ở Brazil đã xuất sắc vượt qua 199 ứng cử viên khác trên khắp thế giới để giành danh hiệu cao quý "công trình kiến trúc xuất sắc nhất thế giới" do Viện Kiến t...
