Cô giáo Lê Trần Diệu Thu chia sẻ những thắc mắc trong yêu cầu khi viết đoạn văn trong đề thi môn Ngữ văn kỳ thi THPT Quốc gia để học sinh hiểu rõ hơn.
Bắt đầu từ kỳ thi THPT Quốc gia năm 2017, đề thi môn Ngữ văn có một số thay đổi nhỏ như rút gọn thời gian làm bài từ 180 phút xuống còn 120 phút; từ yêu cầu viết bài văn nghị luận xã hội, đề thi chuyển thành viết đoạn văn nghị luận xã hội từ một vấn đề đặt ra trong văn bản đọc hiểu.
Cô giáo Lê Trần Diệu Thu (Trường THPT Trần Quang Khải, Hoàng Mai, Hà Nội) đã gửi tới VTC News bài viết nhằm giúp các thí sinh hiểu rõ hơn về viết đoạn văn.
Khái niệm đoạn văn là gì?
Theo đó, viết đoạn văn là bước đầu tiên trong kĩ năng tạo lập văn bản nên thường được dạy ở phân môn Tập làm văn của chương trình cấp THCS.
Trong SGK Ngữ văn lớp 8 tập 1 ban cơ bản, trang 36 định nghĩa: “Đoạn văn là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, bắt đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng, kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng và thường biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh. Đoạn văn thường do nhiều câu tạo thành”.
Một văn bản thường được chia thành nhiều ý, mỗi ý được diễn đạt bằng một đoạn văn. Trong đoạn văn nghị luận, mỗi đoạn văn tương ứng diễn đạt một luận điểm, khi chuyển sang luận điểm khác thì người viết phải xuống dòng và chuyển đoạn.
Như vậy sẽ không có đoạn văn tồn tại độc lập mà phải đặt đoạn văn trong chỉnh thể một bài văn và liên kết với các đoạn văn khác. Đoạn văn chỉ diễn đạt một luận điểm, không thể yêu cầu đoạn văn diễn đạt và nghị luận về một vấn đề trọn vẹn. Khi đoạn văn đứng độc lập hoặc diễn đạt một vấn đề trọn vẹn thì phải gọi đó là văn bản.
Nếu đoạn văn chỉ diễn đạt một vấn đề chưa trọn vẹn, tương đối hoàn chỉnh thì yêu cầu viết đoạn văn đã thực sự phù hợp. Làm thế nào để học sinh đưa ra được quan điểm đầy đủ?
Cũng thật khó để yêu cầu học sinh viết một đoạn văn mà không biết bài văn nói về vấn đề gì, các đoạn văn khác có luận điểm như thế nào?
Viết đoạn văn là một bước trong kĩ năng tập làm văn ở cấp THCS để hướng tới kĩ năng làm bài văn hoàn chỉnh ở cấp THPT, vậy yêu cầu viết đoạn văn thì kỹ năng của học sinh sau khi tốt nghiệp THPT đã hoàn thiện chưa, đã đúng yêu cầu chuẩn đầu ra của chương trình hiện hành chưa?
Yêu cầu viết đoạn văn như thế nào?
Các bước để viết đoạn văn bao gồm: xác định vấn đề cần nghị luận, phân chia vấn đề cần nghị luận thành các luận điểm nhỏ, chọn một luận điểm để viết đoạn văn.
Vì vậy, khi đặt câu hỏi yêu cầu viết đoạn văn, người đặt câu hỏi phải luôn đặt đoạn văn trong một tổng thể toàn văn bản và có liên kết với các đoạn văn khác. Theo đó, các kiểu đặt câu hỏi cho đoạn văn như sau:
- Viết đoạn văn nghị luận một đoạn thơ, đoạn văn tự sự kể lại một đoạn văn trong một tác phẩm văn học (SGK Ngữ văn 8 tập 1, trang 84).
- Viết tiếp một đoạn văn dựa vào câu chủ đề có sẵn (Câu 3, SGK Ngữ văn 8, tập 1, trang 37).
- Với yêu cầu viết đoạn văn nghị luận xã hội, câu 4 trang 37, SGK Ngữ văn 8 chia vấn đề cần nghị luận thành 3 luận điểm, yêu cầu HS chọn 1 trong 3 luận điểm để viết đoạn văn.
Trong khi đó, ở đề thi minh họa và đề thi THPT Quốc gia. khi chuyển từ yêu cầu viết bài văn sang đoạn văn thì chỉ thay đổi về hình thức và dung lượng mà không thay đổi về nội dung tức là vẫn hỏi về một vấn đề trọn vẹn.
Câu hỏi yêu cầu viết bài văn:
Sự hèn nhát khiến con người tự đánh mất mình, còn dũng khí lại giúp họ được là chính mình. Anh/Chị hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) bàn luận về ý kiến trên. (Đề thi THPT Quốc gia 2016)
Câu hỏi yêu cầu viết đoạn văn:
Hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến được nêu trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu: “Leo lên đỉnh cao là để các em có thể nhìn ngắm thế giới chứ không phải để thế giới nhận ra các em.”. (Đề thi minh họa năm 2017)
Từ nội dung đoan trích phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình về sứ mệnh đánh thức tiềm lực đất nước của mỗi cá nhân trong cuộc sống hiện nay (Đề thi THPT Quốc gia năm 2018)
Cô Diệu Thu đã gải đáp thắc mắc khi viết đoạn văn trong đề thi môn Ngữ văn THPT Quốc gia
Nên hiểu yêu cầu nghị luận xã hội như thế nào?
Trước những băn khoăn về yêu cầu viết đoạn văn nghị luận xã hội như trên. Để học sinh có thể bày tỏ quan điểm một cách trọn vẹn, đầy đủ; để học sinh có kỹ năng tạo lập một văn bản trọn vẹn, chúng ta nên hiểu và nên yêu cầu học sinh viết một văn bản nghị luận. Thực chất, đây là một câu hỏi tự luận yêu cầu trả lời ngắn.
Cụ thể:
Đề thi tuyển sinh vào 10 tại Hà Nội không yêu cầu viết đoạn văn đối với vấn đề nghị luận trọn vẹn mà chỉ quy định về dung lượng: Hãy trình bày suy nghĩ (khoảng 2/3 trang giấy thi) về vai trò của gia đình trong cuộc sống chúng ta (Đề tuyển sinh vào 10, Sở GD – ĐT Hà Nội, 2018).
Đề thi tuyển sinh vào 10 tại thành phố Hồ Chí Minh yêu cầu: Từ một trong ba hình ảnh trên, em hãy viết bài văn ngắn (khoảng 1 trang giấy thi) bàn về mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái trong xã hội ngày nay. (Đề tuyển sinh vào 10, Sở GD ĐT TP Hồ Chí Minh, 2018).
SGK Ngữ văn 11, tập 1 trang 121 cũng quan niệm đoạn văn là một bộ phận trong bài văn hoàn chỉnh, và khi yêu cầu nghị luận về một vấn đề trọn vẹn, SGK yêu cầu: Viết một văn bản nghị luận ngắn về một phẩm chất của người học sinh.
Bộ GD và ĐT cần thống nhất giữa chương trình, sách giáo khoa với kiểm tra đánh giá. Thống nhất giữa khái niệm đoạn văn, câu hỏi yêu cầu viết đoạn văn, với đáp án viết đoạn văn để giáo viên và học sinh có những định hướng rõ ràng. Những cách hiểu sai có thể ảnh hưởng đến việc dạy và học cũng như kết quả thi của học sinh.
Giáo viên Lê Trần Diệu Thu từng đạt Huy chương Bạc cuộc thi Nghiệp vụ Sư phạm toàn quốc mở rộng lần V – 2013, nhiều năm liền đạt danh hiệu Gương mặt trẻ tiêu biểu, Sinh viên 5 tốt cấp Đại học Quốc gia Hà Nội; Tốt nghiệp loại Giỏi chuyên ngành Sư phạm Ngữ văn; Học viên xuất sắc lớp Thạc sĩ – Lý luận và Phương pháp giảng dạy Ngữ văn (Đại học Quốc gia Hà Nội).
Theo vtc
Tin mới nhất
Học sinh bị hiệu trưởng xâm hại: Cần giúp các em phục hồi lòng tự tin
10:07:05 19/12/2018
TS tâm lý Lê Nguyên Phương cho hay, trẻ bị xâm hại tình dục hầu như sẽ bị rối loạn căng thẳng hậu chấn thương tâm lý. Việc điều trị cho nạn nhân của hành động tấn công tình dục cần tập trung vào việc ngăn ngừa hay giảm thiểu các triệu c...
Ấn Độ: Cô giáo làm hiệu trưởng dù phải nằm liệt giường suốt 8 năm qua
10:03:35 19/12/2018
Hiệu trưởng Uma Sharma (64 tuổi, ở Saharapur, Ấn Độ) bị chứng liệt một phần cơ thể vào năm 2007 và năm 2010, tình trạng trở nên tồi tệ hơn khiến cô nằm liệt giường. Nhưng đó chưa phải là tất cả bất hạnh trong cuộc đời cô khi trước đó ch...
Thêm một trường cao đẳng tuyển sinh ngành Dược, Điều dưỡng
07:06:56 19/12/2018
Trường Cao đẳng Việt Mỹ (APC) vừa công bố sẽ chính thức tuyển sinh 02 chuyên ngành mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ là Dược và Điều dưỡng, bắt đầu từ năm học 2018 – 2019.
2 học sinh Hà Tĩnh giành giải cao tại Festival tiếng Anh toàn quốc
07:05:14 19/12/2018
Hai học sinh ở Thạch Hà - Hà Tĩnh là Nguyễn Thị Yến Nhi (lớp 5B, Trường Tiểu học Thạch Vĩnh) và Bùi Trọng Sơn (lớp 5A6, Trường Tiểu học thị trấn Thạch Hà) vừa giành giải cao tại vòng chung kết Festival Trạng nguyên tiếng Anh toàn quốc 2...
Chính sách khởi nghiệp thiếu khung lý thuyết mang tính khoa học
06:59:06 19/12/2018
Các chương trình, chính sách hỗ trợ khởi nghiệp hiện nay đang thiếu một khung lý thuyết mang tính khoa học. Nhiều đại biểu đưa ra nhận định này tại hội thảo quốc tế Khởi tạo Doanh nghiệp cho sinh viên các trường ĐH, CĐ trên địa bàn TPHC...
Trận chung kết AFF Cup 2018 vào đề thi học kỳ Lịch sử ở Sài Gòn
06:57:30 19/12/2018
Hình ảnh trận chung kết AFF Cup 2018 xuất hiện trong đề thi môn Lịch sử khiến nhiều học sinh lớp 12 trường THPT Lê Quý Đôn (TP.HCM) thích thú.
Từ vựng tiếng Anh chỉ hoạt động diễn ra ở nhà hàng
06:53:15 19/12/2018
Khi chồng các cốc lên nhau, chúng ta dùng động từ "stack". Hành động bê khay đồ uống của bồi bàn có thể được diễn tả bằng từ "lift".
Làm gì để ứng phó trước một lớp học "hỗn loạn"
22:01:48 18/12/2018
Chia sẻ một tình huống, câu chuyện thực địa trực tiếp chứng kiến tại một lớp học có thể khiến giáo viên bất lực, 2 giảng viên của Trường ĐH Thành Đô đã chia sẻ giải pháp của mình và cho rằng, việc truyền cảm hứng, phát huy tính tích cực...
Bàn hướng đào tạo, bồi dưỡng giáo viên đáp ứng chương trình mới
21:56:04 18/12/2018
Nhằm chuẩn bị tốt cho việc triển khai chương trình, sách giáo khoa mới, ngày 18-12, Trường Đại học Thủ đô Hà Nội tổ chức hội thảo về đào tạo, bồi dưỡng giáo viên đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới.
Quản chặt chẽ 'đầu vào, đầu ra' để tránh lãng phí, đào tạo học sinh dân tộc sai đối tượng
21:52:41 18/12/2018
Đó là một trong những nội dung được nêu tại Hội nghị tổng kết 10 năm Trường Phổ thông Dân tộc nội trú, giai đoạn 2008 - 2018 do Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức tại Yên Bái, ngày 18/12.
Phát triển thể thao học đường tại TP Hồ Chí Minh - Bài 1: Từng bước tháo gỡ khó khăn
21:47:09 18/12/2018
Thể thao học đường được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mỗi năm học của ngành Giáo dục và ngành Văn hóa - Thể thao TP Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, công tác này hiện vẫn tồn tại nhiều hạn chế, khiến các mục tiêu đề ra chưa đạt ...
Hãy gọi tội ác và sự suy đồi đạo đức bằng đúng tên của nó, thưa Bộ trưởng!
21:44:09 18/12/2018
Vụ việc hiệu trưởng lạm dụng tình dục hàng loạt nam sinh là một tội ác, chứ không đơn giản là "bài học xương máu về giáo dục giới tính" như Bộ trưởng GDĐT lái vấn đề, né tránh gọi đúng tên sự việc đã xảy ra.
Làm gì khi giáo viên vi phạm quy định đạo đức nhà giáo?
21:37:07 18/12/2018
Trong trường hợp giáo viên vi phạm đạo đức nhà giáo, học sinh và đồng nghiệp nên ứng xử như thế nào?
“Thánh đường” của lễ nghĩa và nhân cách
21:00:30 18/12/2018
Một loạt vụ việc liên quan đến đạo đức nhà giáo xảy ra trong thời gian qua là những “hạt sạn” đáng tiếc trong giáo dục. Điều đó ít nhiều cũng liên quan đến văn hóa ứng xử giữa thầy với trò và ngược lại. Hơn bao giờ hết, văn hóa ứng xử t...
Đại biểu HĐND Đà Nẵng: ‘Gần 3 tháng thi công chức, tại sao chưa công bố kết quả?’
20:45:40 18/12/2018
Chất vấn Giám đốc Sở Nội vụ Đà Nẵng về thi tuyển công chức năm 2018, một đại biểu thắc mắc: “Gần 3 tháng diễn ra kỳ thi công chức, tại sao chưa công bố kết quả?”.
Chú sâu háu ăn - Cuốn sách kinh điển dành cho trẻ em toàn thế giới ra đời phiên bản lớn
17:34:29 18/12/2018
Cuốn sách yêu thích thời thời thơ ấu của Cựu tổng thống George W. Bush được xuất bản tại Việt Nam dưới thể loại song ngữ Việt - Anh vào năm 2016 và gần đây được xuất bản phiên bản lớn như nguyên gốc.
VACPA tổ chức thành công Job Tour cho sinh viên ĐH Điện lực
17:28:34 18/12/2018
Tiếp nối chương trình đào tạo thực hành kiểm toán cho sinh viên năm cuối chuyên ngành kiểm toán, Khoa Kinh tế quản lý, Đại học Điện lực, Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) đã tổ chức chuyến Job Tour và khóa học đào tạo kỹ năn...
Cuộc thi English Champion bắt đầu thu tiền sau 6 năm miễn phí
17:13:18 18/12/2018
Hôm nay, ngày 18/12, cuộc thi tiếng Anh dành cho học sinh từ lớp 4 đến lớp 8 trên toàn quốc English Champion 2019 đã chính thức khởi tranh và mở cổng đăng ký.
Những 'cái tát' ngành giáo dục: Bắt đầu từ những cá nhân thiếu rèn luyện, tu dưỡng
17:07:41 18/12/2018
Theo bà Nguyễn Thị Nghĩa, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, để dẫn tới những vụ việc phức tạp gần đây của ngành giáo dục đào tạo, có yếu tố chủ quan là chủ yếu, bắt đầu từ những cá nhân thiếu tu dưỡng, rèn luyện.
Tại sao nói “có” lại là cách dạy con ngoan và nghe lời hơn nhiều so với ngăn chặn hay từ chối
16:57:48 18/12/2018
Trẻ con luôn có những hành động tự phát và gây khó khăn cho các bậc cha mẹ. Tuy nhiên, thay vì cấm đoán, cha mẹ có thể sử dụng những phương pháp này để dạy con ngoan và đưa trẻ vào nề nếp.
Cô bé 8 tuổi bất ngờ nhận được thư an ủi từ bà Hillary Clinton khi mất chức lớp trưởng: "Cô hiểu rất rõ thật không dễ dàng tí nào”
16:24:45 18/12/2018
Vô tình biết đến câu chuyện tranh chức lớp trưởng của Martha qua bài viết trên Facebook, bà Hillary Clinton đã quyết định gửi thư an ủi, động viên cô bé với một bài học tuyệt vời.
Hà Tĩnh: 554 HS lớp 12 đạt học sinh giỏi cấp tỉnh
14:56:27 18/12/2018
Thông tin từ Sở GD&ĐT Hà Tĩnh, trong kỳ thi học sinh giỏi tỉnh lớp 12 diễn ra vào đầu tháng 12, Hà Tĩnh có 554 em được công nhận danh hiệu học sinh giỏi tỉnh.
Ninh Thuận: Nhiều trường học thu, chi ngoài quy định
14:54:46 18/12/2018
Ông Nguyễn Bá Ninh, Giám đốc sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Ninh Thuận cho biết, Thanh tra sở đã tổ chức thanh tra chuyên ngành tại 12 đơn vị sự nghiệp công lập trong hệ thống giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉn...
Chuyên gia ngôn ngữ Mark Krzanowski chia sẻ 50 “chiêu thức” học từ vựng cho học sinh Việt Nam
14:48:11 18/12/2018
Trong sự kiện của lớn nhất về học từ vựng tiếng Anh diễn ra tại Hà Nội, chuyên gia ngôn ngữ Mark Krzanowski cùng đã mang tới cho người học 50 cách để học từ vựng hiệu quả nhất.
Vụ hiệu trưởng bị tố lạm dụng nam sinh: Cái xấu tồn tại bởi sự vô tâm, vô trách nhiệm của giáo viên
14:40:36 18/12/2018
Vụ hiệu trưởng một trường dân tộc nội trú bị tố cáo đã lạm dụng tình dục các nam sinh một thời gian dài đã làm dư luận dấy lên câu hỏi: Các thầy cô trong trường vô tâm hay vô trách nhiệm với các em?
Kéo môn văn đến gần với cuộc sống
13:17:54 18/12/2018
Ở nhiều trường phổ thông, việc dạy và học văn cũng có những thay đổi so với trước đây nhằm giúp học sinh yêu thích và nhận thấy sự hữu ích của môn học.
GS Mai Hồng Quỳ làm Hiệu trưởng Trường ĐH Hoa Sen
13:15:03 18/12/2018
UBND TP.HCM vừa có quyết định công nhận GS Mai Hồng Quỳ làm Hiệu trưởng Trường ĐH Hoa Sen.
Cách hay chọn trung tâm luyện thi IELTS uy tín
12:52:04 18/12/2018
Lộ trình học; chất lượng, uy tín trung tâm; học phí... là những yếu tố học viên cần tìm hiểu kỹ khi chọn trung tâm luyện thi IELTS.
Năm nguyên tắc dạy con của phụ huynh Nhật Bản
12:46:31 18/12/2018
Khi thấy một đứa trẻ đang cố phá ôtô đồ chơi, bà mẹ Nhật Bản có thể nói "Chiếc xe tội nghiệp, nó sẽ khóc mất!".
Xâm hại học sinh: Tiếng chuông cảnh tỉnh về đạo đức nhà giáo trong trường nội trú
12:44:52 18/12/2018
"Vụ việc xâm hại tình dục học sinh vừa qua gây sự phẫn nộ trong dư luận là hồi chuông cảnh tỉnh về đạo đức của các thầy, cô giáo trong trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT)"
Không gian nghệ thuật tại trường mầm non song ngữ
10:32:17 18/12/2018
Trường được thiết kế với mái tre, lồ ô cong hình cánh quạt và khoảng không nhiều cây xanh, kích thích trí tò mò, khả năng khám phá của trẻ.
Học tiếng Nhật: Tổng hợp kiến thức ngữ pháp bài 13 giáo trình Minna no Nihongo
10:29:45 18/12/2018
Làm thế nào để diễn tả mong muốn sở hữu hoặc thực hiện một việc gì đó bằng tiếng Nhật? Bạn hãy cùng tìm câu trả lời qua bài 13 giáo trình Minna no Nihongo nhé.
Chinh phục công chúng như dân Công nghệ truyền thông
09:54:17 18/12/2018
Hàng ngày, chúng ta tiếp xúc với rất nhiều luồng thông tin khác nhau, trong đó đã có vô số thông điệp truyền thông mà bạn vô tình không hay biết. Vì truyền thông, đơn giản là gửi đúng thông điệp đến đúng người vào đúng thời điểm bằng nh...
Nga: Dạy trẻ mẫu giáo học nhiều ngoại ngữ cùng một lúc
09:51:18 18/12/2018
Ở Nga, các trường mẫu giáo đa ngôn ngữ, nơi trẻ em có thể học tới hai ngôn ngữ nước ngoài cùng với ngôn ngữ mẹ đẻ, ngày càng trở nên phổ biến hơn.
Cần loại bỏ giáo dục quyền uy, chấn chỉnh đào tạo sư phạm
08:39:31 18/12/2018
231 cái tát, 50 cái tát, đánh học sinh bầm tím người... là những hành động gây nhức nhối ngành giáo dục thời gian qua. Theo TS. Trịnh Hòa Bình, chuyên gia tâm lý, một phần nguyên nhân là do lối giáo dục quyền uy, và việc đào tạo giáo vi...
Bức tranh giáo dục năm 2018 qua những con số
08:37:03 18/12/2018
8 người bị khởi tố vì gian lận điểm thi THPT quốc gia, 2.000 vụ bạo lực học đường, 38 thí sinh đoạt huy chương Olympic là những con số đáng chú ý về giáo dục năm 2018.
Đối thoại các vấn đề 'nóng' của giáo dục
08:33:06 18/12/2018
Những vấn đề 'nóng' trong ngành giáo dục - đào tạo thời gian gần đây như điều chỉnh thi trung học phổ thông quốc gia, đổi mới chương trình, vi phạm đạo đức nhà giáo, áp lực với giáo viên... được Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ giải đáp trực ti...
Thầy giáo châu Phi "nổi như cồn" vì dạy tin học mà không sử dụng máy tính
08:20:26 18/12/2018
Hình ảnh thầy giáo người Ghana dạy học trò mình môn công nghệ máy tính mà không hề có một chiếc máy tính nào trong lớp học đã trở thành hiện tượng mạng.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục: Tôi muốn nghe các thầy, cô phản ánh!
07:55:16 18/12/2018
“Tôi rất muốn nghe các thầy cô làm quản lý giáo dục, các thầy cô giáo đứng lớp, phản ánh cởi mở các vấn đề bức xúc, khó khăn, áp lực trong ngành. Với tư cách là Bộ trưởng tôi sẽ có giải pháp giúp giải tỏa áp lực, tạo điều kiện để các th...
Khai vấn: Nghề có thu nhập hấp dẫn
21:02:46 17/12/2018
Khai vấn (Coaching) hiện vẫn còn là một ngành nghề khá mới mẻ tại Việt Nam nhưng được đánh giá là có tốc độ phát triển nhanh thứ hai, chỉ sau công nghệ thông tin.
