Gần đây, những nhà chế biến nước mắm truyền thông đang lo lắng với Dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước mắm, trong đó quy định ngưỡng histamine tối đa trong một lít nước mắm là 400 ppm (400mg/lít). Histamine là chất gì? Nguồn gốc, chức năng và tác hại của nó ra sao ?
Tổng quan về Histamine
Histamine, betaimidazol etylamin, là một amin sinh học khá quan trọng. Nó có tác dung kích thích chế tiết axit clohydric dạ dày, duy trì chức năng sinh lý của ruột, chất dẫn truyền thần kinh, chất trung gian miễn dịch…
Histamine được tổng hợp từ axit amin histidine nhờ xúc tác của enzyme histidine decarboxylase. Sau khi được chế tiết vào các tiếp hợp thần kinh (synapse), histamine sẽ bị bị phân hủy bởi các enzyme acetaldehyde dehydrogenase, histamine methyltransferase và diamine oxidase thành dạng bất hoạt.
Sau khi được chế tiết, histamine sẽ đến gắn với các thụ thể đặc hiệu, thụ thể H, để phát huy tác dụng. Có bốn loại thụ thể histamine là thụ thể H1, H2, H3 và H4. Thụ thể H1 có ở cơ trơn, nội mạc, hệ hô hấp, tim mạch. Khi bị kích thích sẽ gây giãn mạch, co thắt khí quản, co thắt cơ trơn, gây đau, ngứa, phù;Thụ thể H2 có ở các tế bào đỉnh thành dạ dày, khi bị kích thích sẽ làm tiết axit chlohydric HCl gây viêm đau thượng vị, tiêu chảy. Thụ thể H3 có hệ thần kinh; khi kích thích sẽ làm giảm chế tiết các chất dẫn truyền như acetyl choline, epinephrine, norepinephrine, serotonin.Thụ thể H4 có ở tuyến giáp, ruột non, lách, đại tràng, bach cầu ái kiềm, và tuỷ xương; chức năng là chất trung gian hóa ứng động tế bào mast.
Bình thường, thông qua bốn thụ thể H1,H2,H3,H4 này, histamine sẽ tác dụng lên nhiều mô tế bào, cơ quan, bộ máy, chức năng khác nhau trong cơ thể sống.
Kháng histamine (antihistaminic drugs) là thuốc điều trị dị ứng thông dụng. Chúng tác dụng thông qua cơ chế phong bế hoạt động của các thụ thể histamin. Cơ thể con người có bốn loại thụ thể histamine H1,H2,H3,H3, cho nên cũng có bốn nhóm kháng histamine tương ứng là kháng H1, kháng H2, kháng H3, và kháng H4.
Histamine trong bệnh dị ứng
Bình thường, histamine sản sinh và chứa sẵn trong các tế bào mast, dưỡng bào, tế bào bón (mastocyte, mast cell) và bạch cầu ưa axit (acidophile) trong các mô như da, phổi, niêm mạc miệng, dạ dày…dưới dạng phức hợp protein không hoạt động. Khi cơ thể bị dị ứng, mẫn cảm, phức hợp kháng nguyên-kháng thể sẽ ức chế yếu tố kháng enzyme protease, các protease được hoạt hóa tác đông lên phức hợp protein và giải phóng ra histamine hoạt động và gây nên những triệu chứng của dị ứng. Có 5 nhóm dấu hiệu dị ứng trên: (1) Hệ hô hấp: sổ mũi, hen suyễn do co thắt phế quản; (2) Da: mề đay, phát ban, ngứa, phù Quincke (mí mắt, môi sưng húp); (3) Mắt: sưng viêm, đỏ kết mạc mắt; (4) Hệ tiêu hóa: tăng dịch vị gây đau dạ dày, tiêu chảy; (5) Hệ tim mạch: giãn mạch, hạ huyết áp, co thắt mạch vành tim gây đau thắt ngực…
Nhiễm độc histamine cá, nhiễm độc scomboid
Một số loại cá có chứa hàm lượng axit amin histidine cao, đặc biệt cá thuộc họ scomboidae (scombridae family), như cá ngừ, cá thu, cá cơm, cá trích, cá đuối..nếu không được bảo quản tốt sau khi đánh bắt, cấp đông, bảo quản lạnh kém,vi khuẩn sẽ phát triển mạnh và biến đổi histidine thành histamine, gây độc cho người. Vì cá họ scomboidae nhiều axit amin histidine dễ bị biến thành histamine gây độc, nên nhiễm độc histamine từ cá còn gọi là nhiễm độc scombroid.
Thường nhiễm độc histamine từ cá xảy ra 5 đến 30 phút sau khi ăn cá bị hư hỏng, với gồm các triệu chứng: Phù, đỏ mặt và thân thể, Buồn nôn, Nóng rát miệng, Đau đầu, Ngất xỉu, mờ mắt, Đau bụng,tiêu chảy, Khó thở, khò khè… Tỷ lệ biểu hiện ngoài da 82,2%, đường tiêu hóa ở 37%, thần kinh 34,7%, hô hấp 17,4%, lã mệt 4,3% và tim mạch 37,8%. Các triệu chứng này có thể kéo dài vài giờ đến một ngày. Ngộ độc histamine từ cá thường nhẹ, dễ chữa lành. Tuy nhiên, nếu không điều trị đúng thuốc, kịp thời cũng có thể dẫn đến tử vong, với các biến chứng tim nghiêm trọng như tụt huyết áp, loạn nhịp tim.
Theo Cơ quan Quản lý Dược Thực phẩm Hoa Kỳ FDA, tùy theo lượng histamine, có 4 mức độ nhiễm độc tùy theo hàm lượng histamine: (1) dưới 5 mg/100 g cá: an toàn, (2) từ 5 đến 10 mg/100 g cá: ít khả năng gây độc, (3) từ 20 đến 100 mg/100 g cá: có thể gây độc hại, (4) cao hơn 100 mg/100 g cá: chắc chắn độc. Trong thực tế, độ nhạy cảm với histamine có sự khác biệt rất lớn: đa số thường không phát bệnh khi nồng độ histamin khoảng 100 mg/ 100 g cá; nhưng cũng có trường hợp lại phát bệnh với lượng histamin chỉ 20 mg/ 100 g hoặc thấp hơn. Những người nhạy cảm với histamine thường do nồng độ enzyme diamine oxidase và histamine methyl transferase, hai enzyme phân hủy histamine, thấp hơn bình thường.
Tiêu chuẩn về hàm lượng chuẩn histamine trong cá
Dựa vào mức độ gây độc của histamine trong cá của FDA Hoa Kỳ, Ủy ban Codex về sản phẩm cá và thủy sản (Codex Committee on Fish and Fishery Products (CCFFP) của FAO/ WHO đã đưa ra những hạn mức histamine và các amine sinh học trong cá và thủy sản. Theo đó, với phần ăn trung bình 250g cá/ngày thì lượng histamin cho phép là 200 mg/kg cá.
Năm 2006, Ủy ban Codex Việt Nam và Thái Lan hợp tác đồng biên soạn Bộ Tiêu chuẩn Codex về nước mắm với ngưỡng histamine cho phép là 400mg/lít bổ sung vào các dự thảo trước. Năm 2012, Ủy ban Codex Việt Nam soạn lại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với nước mắm (National technical regulation for fish sauce) là dự thảo bộ tiêu chuẩn Codex về nước mắm với hàm lượng histamine vẫn là 400 mg/lít nước mắm công nghiệp lẫn truyền thống.
Bàn luận
Y học chứng minh rõ ràng rằng, ngoài là một hoạt chất sinh học, một “hóc-môn”, làm chất trung gian hóa học cho nhiều hoạt động bình thường của cơ thể, histamine còn là chất trung gian hóa học (chemo mediator) quan trọng trong các phản ứng dị ứng, và đặc biệt histamine từ cá ươn thối, biến chất có thể gây ra nhiễm độc histamine ngoại sinh từ thực phẩm hải sản, thường hay bị nhầm lẫn với dị ứng cá.
Trong ngộ độc histamine do ăn cá biến chất, dù độ nhạy cảm với histamine rất khác nhau theo cá nhân, nhưng FDA Hoa Kỳ cũng đưa ra ngưỡng gây độc của histamine là 1000 mg/ 1 kg cá, nghĩa là một người ăn 200 gam cá nhiễm histamine này mới bị ngộ độc.
Nhưng từ cơ sở lượng histamine trên cá này, Codex Việt Nam đưa ra hạn mức histamine trong nước mắm là 400 mg/ lít và cho rằng là đã “nới rộng” cho phù hợp thực tế. Theo tôi, sự việc này có 2 nhầm lẫn tai hại: (1) một là nước mắm công nghiệp thường có phụ gia hương liệu và ít cá hơn nước mắm truyền thống, do đó chắc chắn hàm lượng histamine cũng như arsen hữu cơ cũng ít hơn, (2) hai là nước mắm là phụ gia còn cá là thực phẩm, con người có thể ăn một phần (250 gam) cá, nhưng chỉ ăn được vài muỗng (5 ml) nước mắm trong mỗi bữa ăn. Và lượng histamine trong vài muỗng nước mắm có hàm lượng 400 mg/ lít không thể nào gây độc cho con người !!!
Để tránh nhiễm độc histamine từ thủy hải sản, đặc biệt cá họ scomboidae, các chuyên gia thủy sản thế giới đã đưa ra những hướng dẫn cụ thể: cần cấp đông (rapid cooling) tất cả cá đánh bắt được, và phải có dây chuyền lạnh (cold chain) cho đến khi chế biến, sử dụng. Những động thái đơn giản này lại rất hiệu quả để ngăn chặn sự thoái hóa của thịt, sự phát triển của các vi khuẩn có khả năng khử gốc carboxyl của axit histidine để sản sinh histamine.
TS.BS Trần Bá Thoại
Uỷ viên BCH Hội Nội tiết Việt Nam
Theo Dân trí
Tin mới nhất
Con sán nhái dài 7 cm chui lên não người đàn ông
15:58:16 20/12/2018
Bệnh nhân 52 tuổi ở Lâm Đồng bị đau đầu, co giật, yếu nửa người, bác sĩ gắp từ não bệnh nhân một con sán nhái.
Cứu cụ bà 101 tuổi bị gãy liên mấu chuyển xương đùi
11:44:27 20/12/2018
Sau cú té ngã, cụ bà đau đớn không thể tự ngồi được, bác sĩ xác định bệnh nhân bị gãy liên mấu chuyển xương đùi. Tuổi cao lại có tiền căn bệnh tim mạch, khi con cháu đang “chuẩn bị tinh thần” thì các bác sĩ đã nỗ lực phẫu thuật giúp cụ ...
Thận trọng với quảng cáo Viên uống lợi sữa MABIO trên website
11:38:51 20/12/2018
Cục An toàn thực phẩm ngày 29/12 đưa ra khuyến cáo người tiêu dùng không mua thực phẩm bảo vệ sức khỏe Viên uống lợi sữa MABIO được quảng cáo trên website https://thuoctot24h.com.
Kéo giật tay trẻ đột ngột dễ làm trật khớp khuỷu
10:43:09 20/12/2018
Nhiều người lớn khi nắm tay con thường kéo giật đột ngột khiến trẻ tổn thương khớp khuỷu tay, không thể gập duỗi.
Hậu Giang thưởng tiền các gia đình sinh hai con gái
10:41:22 20/12/2018
Trước tình trạng dân số già, mất cân bằng giới tính, những gia đình sinh hai con gái ở Hậu Giang được thưởng 390.000 đến 1,3 triệu đồng.
Thừa Thiên Huế: Nữ bệnh nhân tử vong sau mổ ruột thừa do sốc thuốc kháng sinh
10:37:08 20/12/2018
Sáng ngày 20/12 Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế đã nhận được báo cáo nhanh của Trung tâm Y tế thị xã Hương Trà gửi lên về vụ nữ bệnh nhân tử vong do sốc thuốc.
Căn bệnh mạn tính khiến Lady Gaga từng nằm liệt giường
09:40:38 20/12/2018
Ngôi sao nhạc Pop Lady Gaga tiết lộ cô phát hiện bệnh ngay trước khi thực hiện bộ phim tài liệu Gaga: Five Foot Two.
Các xét nghiệm cần làm ở mỗi độ tuổi
09:38:52 20/12/2018
Chuyên gia khuyến nghị kiểm tra bệnh truyền nhiễm ở tuổi 20, đường máu tuổi 30, tim mạch tuổi 40 và kiểm tra toàn diện khi 60 tuổi.
Những sự thật đáng kinh ngạc về ria mép nam giới
09:33:45 20/12/2018
Cho dù nam giới có muốn hay không thì ria mép vẫn tiếp tục mọc dài ra, thậm chí là còn mọc nhanh với tốc độ đáng kinh ngạc. Đấy chỉ là một trong số nhiều điều về ria mép có thể khiến mọi người ngạc nhiên.
5 thay đổi của ngành y tế Việt Nam 2018
09:32:15 20/12/2018
Bệnh viện Nhi đồng Thành phố hoạt động giúp giảm tải ở hai viện nhi TP HCM; số người đăng ký hiến tạng tăng mạnh, đánh dấu những chuyển biến nổi bật của ngành y trong năm.
Phạt hai công ty 135 triệu đồng vì quảng cáo TPCN sai phép
09:26:53 20/12/2018
Quảng cáo sản phẩm Tiền liệt vương trên báo dù chưa được cơ quan chức năng xác nhận nội dung quảng cáo; quảng cáo sản phẩm Hoạt cốt ương gây hiểu nhầm có tác dụng là thuốc chữa bệnh, trích dẫn, nêu ý kiến người bệnh mô tả thực phẩm có t...
Khối u não của cô bé bỗng dưng biến mất, bác sĩ cũng ngỡ ngàng
09:25:25 20/12/2018
Cô bé 11 tuổi ở Mỹ mới đây đã đón nhận một tin vui chẳng khác nào phép lạ. Khối u não không thể phẫu thuật của em bỗng dưng biến mất. Ngay cả các bác sĩ cũng ngỡ ngàng, không thể giải thích được.
Rùng mình gương mặt như mảng cơm cháy của nữ sinh 19 tuổi sau chữa mụn tại spa
08:57:27 20/12/2018
Cô gái 19 tuổi đến BV Da liễu Trung ương khám trong tình trạng sưng nề vùng mặt, mụn mủ, vảy tiết nhiều khiến ai nhìn thấy cũng phải "giật mình" kinh hoàng. Tình trạng này xuất hiện sau 1 tuần cô dùng trọn bộ 12 sản phẩm được quảng cáo ...
Trăm ngàn lợi ích của việc ăn rau xanh, không phải ai cũng biết
21:54:00 19/12/2018
Chế độ ăn uống hàng ngày của con người cần phải đủ dưỡng chất và phong phú nguồn thực phẩm, đặc biệt là nên ăn nhiều rau lá xanh. Vì nó được gọi là thực phẩm kỳ diệu vì chứa tất cả các chất dinh dưỡng lành mạnh.
Các loại trà thảo mộc tốt cho sức khỏe của bạn
21:15:00 19/12/2018
Vào những ngày đông giá rét, nhâm nhi một tách trà thảo mộc sẽ giúp bạn có sức khỏe tốt và tinh thần tỉnh táo.
Rau ngót và những tác dụng thần kì đối với trẻ nhỏ
21:13:11 19/12/2018
Rau ngót chưa nhiều dưỡng chất tốt cho cả người lớn lẫn trẻ nhỏ. Ngoài việc cung cấp cho cơ thể nhiều muối khoáng, canxi, photpho, vitamin... rau ngót còn có một lượng đạm đáng kể. Theo Đông y, nó còn có nhiều công dụng chữa bệnh thần k...
Bé trai 2 tuổi nuốt chiếc vít nhựa vào họng được cấp cứu kịp thời
20:29:23 19/12/2018
Trong lúc chơi đùa, một bé trai 2 tuổi (ở Lạc Long Quân, Tây Hồ, Hà Nội) đã nuốt nguyên một chiếc vít bằng nhựa có kích thước khá lớn vào miệng, dị vật lọt vào vùng hạ họng gây ho sặc sụa…
Sản phụ đang mang thai tuần 37 bỗng mắc hội chứng hiếm gặp, tỷ lệ tử vong tới 25%
20:28:09 19/12/2018
Khi đang mang thai ở tuần 37, sản phụ V.H.N (31 tuổi, Hoàng Mai, Hà Nội) bỗng mắc hội chứng HELLP – một hội chứng hiếm gặp với tỷ lệ tử vong chiếm tới 1/4, tính mạng của cả hai mẹ con chị rơi vào tình trạng “ngàn cân treo sợi tóc”…
Ngành Y tế Nghệ An bàn cách giải quyết triệt để dịch sốt xuất huyết
20:21:50 19/12/2018
Ở Diễn Châu, năm nào dịch sốt xuất huyết cũng hoành hành, với hàng chục người mắc. Việc tái lặp dịch sốt xuất huyết tại đây thực sự là điều đáng lo ngại của ngành y tế và người dân.
Kinh hoàng biến chứng phẫu thuật thẩm mỹ đáng sợ năm 2018
20:19:41 19/12/2018
Sự phát triển của xã hội kéo theo những nhu cầu làm đẹp của chị em phụ nữ ngày càng thịnh hành. Tuy nhiên trong năm 2018, không ít trường hợp gặp biến chứng phẫu thuật thẩm mỹ đáng sợ.
Lấy ráy tai rất... đã nhưng chớ nên làm!
19:33:10 19/12/2018
Ráy tai có vẻ kinh tởm, nhưng chớ ghét bỏ nó vì nó bảo vệ sức khỏe của chúng ta.
Lợi ích tuyệt vời đến không ngờ của củ dong
19:31:36 19/12/2018
Với thành phần đặc biệt không chứa gluten, củ dong đang ngày càng có giá trị hơn trong bối cảnh tỉ lệ người mắc chứng không dung nạp gluten đang gia tăng trên thế giới, hiện chiếm khoảng 10% dân số.
Cơn đột quỵ khiến một gia đình ly tán
19:18:17 19/12/2018
Sau khi đột quỵ, Judi Green (Australia) không chỉ mất chồng mà còn bị hai con xa lánh.
Trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang cho Ban Dân Y
19:10:54 19/12/2018
Danh hiệu cao quý “Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân” vừa được trao tặng cho Ban Dân Y Trung ương cục miền Nam, ghi nhận những chiến công thầm lặng của người chiến sĩ áo trắng trong thời kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đấ...
Tỷ lệ bệnh nhân nằm ghép giảm ngoạn mục xuống 3 lần
19:09:04 19/12/2018
PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, kết quả khảo sát trực tuyến trên 1 triệu người bệnh cho thấy tỉ lệ khi điều trị nội trú đạt 75,6%, ngoại trú đạt 66,3%, nhiều BV có tỉ lệ người bệnh hài ...
Tùy viên Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam đăng ký hiến tạng
17:54:17 19/12/2018
Ngày 19/12, ông Mourez Thomas, Tùy viên hợp tác y tế và phát triển xã hội - Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam đến Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia để làm thủ tục đăng ký hiến tặng mô/tạng sau khi chết/chết não.
Làm rõ sự việc nữ bệnh nhân sốc thuốc tử vong sau phẫu thuật ruột thừa
17:35:54 19/12/2018
Sau khi uống thuốc kháng sinh, chị H. có dấu hiệu sốc thuốc và tử vong sau đó dù đã được chuyển đến bệnh viện tuyến trên cấp cứu.
Hơn 500 phụ nữ Thừa Thiên – Huế được khám tầm soát ung thư miễn phí
17:34:39 19/12/2018
Thông qua chương trình, nhiều chị em phụ nữ trên địa bàn Thừa Thiên – Huế đã có cơ hội khám tầm soát ung thư vú và ung thư cổ tử cung miễn phí.
Nhắn tin qua điện thoại để... cai thuốc lá
17:14:44 19/12/2018
Một nghiên cứu của các chuyên gia Trung Quốc cho thấy nhắn tin qua điện thoại di động có thể giúp những người nghiện thuốc lá cai thuốc hiệu quả hơn.
Australia phê chuẩn liệu pháp đột phá trong điều trị ung thư máu
17:13:05 19/12/2018
Liệu pháp này có ưu điểm là chỉ dùng 1 liều duy nhất mà không phải điều trị nhiều lần như hóa trị và xạ trị.
Giải pháp mới cho trẻ em nói thều thào, giọng yếu, phát âm sai vì dị tật môi vòm
16:37:12 19/12/2018
Các phẫu thuật dị tật khe hở vòm miệng có thể khắc phục được về thẩm mỹ bên ngoài giúp trẻ trở lại bình thường. Tuy nhiên, sau phẫu thuật nhiều trẻ có tình trạng phát âm sai, phát âm yếu thều thào không rõ ràng...
Video tư vấn: Mắc vi khuẩn HP có bị ung thư dạ dày?
16:26:43 19/12/2018
Vi khuẩn HP là vi khuẩn độc nhất vô nhị có thể sống trong môi trường dạ dày, nó được tìm thấy ở hầu hết các bệnh nhân bị ung thư dạ dày ở Việt Nam. Điều này khiến không ít người hoang mang cho rằng ai mắc vi khuẩn HP cũng bị ung thư dạ ...
Cậu bé có những vết bớt to khắp người phải trải qua 30 lần phẫu thuật
15:15:51 19/12/2018
Cậu bé 11 tuổi (ở Alaska, Mỹ) có nhiều mảng da đen sậm màu to lớn (thường đen như tóc) trên khắp cơ thể do bé mắc một hội chứng hiếm gặp.
Cách tự kiểm tra sức khỏe tim mạch vô cùng đơn giản
15:09:34 19/12/2018
Bạn có thể đi lên bốn tầng thang bộ trong một phút không? Nếu được, xin chúc mừng bạn vì tim bạn đang hoạt động cực kỳ tốt!
Những cách tuyệt vời để thanh lọc đại tràng
15:08:02 19/12/2018
Gần đây những căn bệnh về đại tràng, đặc biệt là ung thư đại tràng ngày một gia tăng. Vì vậy, cần lưu ý hơn đến việc chăm sóc đại tràng.
Cách ngăn chảy nước dãi khi ngủ
14:54:14 19/12/2018
Làm sạch các xoang, thay đổi tư thế ngủ, sử dụng thiết bị hỗ trợ hay phẫu thuật để ngăn tình trạng chảy nước dãi khi ngủ.
Hệ thống xạ trị ung thư hiện đại giá 100 tỷ đồng ở Việt Nam
14:47:40 19/12/2018
Hệ thống xạ trị, xạ phẫu dưới hướng dẫn hình ảnh thời gian thực tiên tiến nhất trên thế giới, được Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 trang bị.
Bị bạn nghịch dại xịt ống hơi vào hậu môn, bé trai nguy kịch
14:46:04 19/12/2018
Bệnh nhi 13 tuổi ở Đồng Nai bị thủng ruột, vỡ đại tràng, nhập viện cấp cứu.
Lý giải về hiện tượng ngáp ở người
14:42:02 19/12/2018
Ngáp là hiện tượng sinh lý tự nhiên, làm mát não và thể hiện cảm xúc giao tiếp, đôi khi là dấu hiệu của một số bệnh lý.
Bỗng dưng chóng mặt, có thể do 6 nguyên nhân sau
11:25:47 19/12/2018
Không ít người trong chúng ta đôi khi đứng dậy và bỗng cảm thấy chóng mặt. Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau.
Mẹo sơ cứu những thương tổn thường gặp mà không cần đến bác sĩ
11:24:35 19/12/2018
Đây là những mẹo mà mọi người cần biết để tự bảo vệ và chữa trị cho mình khi bị thương. Chúng thực sự cần thiết vì không phải lúc nào chúng ta cũng có thể đến bệnh viện hay tìm bác sĩ. Tất nhiên, nếu trường hợp nặng, phải đến ngay bệnh ...
“Kéo dài” đôi chân cong như rễ cây giúp "Hoàng tử ếch" đi lại được sau 28 năm
10:56:39 19/12/2018
Chàng thanh niên 28 tuổi ở Nam Định vẫn ngỡ mình đang trong mơ, khi mà đôi chân cong queo như rễ cây của cậu được "uốn thẳng" như người bình thường. 28 năm qua, cậu mang đôi chân dị dạng ấy, không thể tự đi lại, không dám mơ một ngày có...
