Học sinh cấp 2 chưa chắc sáng tạo bằng cấp 1 bởi cách nghĩ của chúng đã bị nhiều người “dồn ép” lên.
Trở về Việt Nam sau hai tháng tham dự chương trình Eisenhower Fellowships tại Mỹ, thầy Nguyễn Chí Hiếu, tốt nghiệp tiến sĩ Đại học Stanford, có buổi giảng cho hơn 200 học sinh cấp 1-2 về sự sáng tạo tại Tổ chức Giáo dục IEG. Thầy giáo đã chia sẻ cảm nhận sau buổi dạy.
Cấp 2 chưa chắc sáng tạo bằng cấp 1
Cũng là một đầu bài, một cách tiếp cận, một kiểu hướng dẫn, một phòng học, và một người thầy, nhưng buổi học diễn ra trong hai không khí hoàn toàn khác nhau.
Phần lớn tụi trẻ cấp 1 không ngừng nảy sinh ý tưởng, dường như chẳng có giới hạn nào. Chúng tin rằng tất cả ý tưởng của mình đều có thể thành hiện thực. Để rồi chúng không ngừng xô đẩy và chia sẻ ý tưởng của nhau. Kết quả, sau một tiếng đồng hồ, tụi trẻ cho ra những bài luận rất tự nhiên mà chỉ cần người tinh ý đọc qua là đã nhận ra sức sáng tạo sinh sôi nảy nở trong từng câu chữ.
Thầy Nguyễn Chí Hiếu trong buổi giảng về sự sáng tạo cho 200 học sinh. Ảnh: Hà My
Còn tụi nhỏ cấp 2 thì ngại ngần, chần chừ, ý tưởng dường như mới tung ra là bị đứt gãy. Hỏi cái gì, chúng cũng ngập ngừng thật lâu mới dám lên tiếng. Bắt chúng suy nghĩ thì cũng chỉ được 1-2 gạch đầu dòng và đọc qua thì ý tưởng nào cũng na ná giống nhau.
Khi tôi thử hỏi một câu “Con có biết ý tưởng viễn tưởng này đã thành hiện thực rồi không”, chúng ngỡ ngàng “Thật hả thầy”? Dẫu tôi có giải thích và kể cho chúng nghe ở nơi khác, các bạn nhỏ bằng tuổi đã làm được, chúng vẫn cứ như tự động quay lại một cái khuôn cứng ngắc, ì ạch trong suy nghĩ.
Những câu hỏi biết nói
Trong lúc tôi đang gắng sức để đưa đẩy cho tư duy tụi nhỏ bứt phá khỏi cái khuôn khổ đã “kềm chặt” chúng trong bao năm qua, một học sinh cấp 2 giơ tay lên hỏi: “Mấy cái ý tưởng này có kiểm tra, điểm số thế nào thầy?”. Không ít gương mặt ngước nhìn, cứ như là “sức sống” chợt thức giấc.
Tôi lặng người. Một câu hỏi đơn giản ngắn gọn nhưng đó chính là “kết tinh”, hệ lụy của không biết bao nhiêu năm và bao nhiêu con người đã “dồn ép” lên trên cách nghĩ của tụi trẻ về việc học. Cứ như thế này thì không biết khi nào, ở đâu và bằng cách nào, người ta mới có thể “nhấc” tụi nhỏ ra khỏi cái rãnh mòn đã hằn quá sâu trong tư duy. Sự sáng tạo không thể nào ào ào kéo đến, một khi chúng không vượt qua cái gờ “điểm số” đã cao quá tầm mắt.
Trong khi đó, tụi nhỏ cấp 1 thì gần như chẳng hỏi tôi điều gì, ngoài những câu khẳng định chắc nịch “Con nghĩ ra ý này, ý kia” mà thỉnh thoảng có hỏi thì chỉ đơn giản là “Cái ý này hay không thầy? Và có thể thành hiện thực không thầy”?
Nếu ai có một cái nhìn thật sâu thì chỉ cần nghe qua những câu hỏi khác biệt giữa những đứa trẻ cấp 1 và cấp 2 là đủ nhận ra và thật sự thấm rằng đầu óc của chúng đang là hai hệ điều hành khác nhau và về lâu dài.
TS Nguyễn Chí Hiếu trong một buổi chia sẻ về bí quyết học tiếng Anh. Ảnh: Dương Tâm
Hãy để trẻ được sống cuộc đời của chính mình
Vài năm nữa, liệu những đứa trẻ tôi nhìn thấy bây giờ có đánh mất cái tuyệt vời của tư duy sáng tạo và chuyển hóa thành những cỗ máy hay không? Và đây là những học sinh xuất sắc, thế thì còn bao nhiêu em khác thì như thế nào?
Carol Dweck, tác giả của Growth Mindset (Tư duy phát triển), đã nói về cái “chết chóc” của những khuôn mẫu chuẩn hóa như thế này: “Nếu bạn thiết kế và vận hành một hệ thống, chương trình hay phương pháp giáo dục mà chỉ 100% dựa vào chuẩn hóa và điểm số, vốn dĩ bản chất là kìm hãm sự phát triển cá nhân, trí tưởng tượng và sức sáng tạo, thì bạn đừng lấy làm lạ. Đó chính xác là những gì mà hệ thống và chương trình ấy nhào nặn ra, là những đứa trẻ chuẩn hóa, chỉ cần biết điểm số và thiếu sáng tạo, thiếu bản sắc cá nhân”.
Bên cạnh niềm vui được tương tác cùng những mầm non tương lai của đất nước, trong lòng tôi cũng canh cánh một nỗi buồn mông lung, vô định. Khi nào người lớn chúng ta mới nhìn thật rõ cái chất bên trong của những vỏ bọc mang tên “Xuất sắc” đấy? Để chúng ta trả lại cho tụi nhỏ một sức mạnh tuyệt vời mà tạo hóa đã ban cho – sức sáng tạo vô bờ bến.
TS Nguyễn Chí Hiếu
Theo VNE
Tin mới nhất
Không hài lòng với giáo viên, phụ huynh nên hành xử thế nào?
15:55:25 04/12/2018
Mới đây, video clip ghi lại cảnh phụ huynh lớn tiếng với giáo viên, có những lời lẽ khó nghe như: "chưa chắc gì bộ đồ thầy mặc trên người giá trị hơn cái quần của con tôi" đã thu hút sự quan tâm của dư luận.
Học tiếng Nhật: Tổng hợp kiến thức ngữ pháp bài 8 Giáo trình Minna no Nihongo
15:48:57 04/12/2018
Tính từ là những từ chỉ màu sắc, tính chất,... của người hoặc sự vật. Trong bài hôm nay, bạn hãy cùng tìm hiểu ngữ pháp tiếng Nhật bài 8 trong bộ giáo trình Minna no Nihongo với chủ đề tính từ đuôi な và đuôi い nhé.
Bộ GD&ĐT công bố thông tin mới nhất về kỳ thi THPT quốc gia 2019
15:33:46 04/12/2018
Ngày 4/12, Bộ GD&ĐT đã công bố thông tin mới nhất về kỳ thi THPT quốc gia 2019. Theo đó, có 5 điểm mới quan trọng thay đổi so với năm trước.
Bạc Liêu: Nữ phụ huynh so sánh “bộ đồ thầy mặc trên người chưa chắc giá trị hơn cái quần của con tôi”
15:30:18 04/12/2018
Một clip với nội dung đối chất giữa một nữ phụ huynh học sinh và giáo viên làm “dậy sóng” cộng đồng mạng khi phụ huynh so sánh “bộ đồ thầy mặc trên người chưa chắc giá trị hơn cái quần của con tôi”.
Đà Nẵng: Buộc thôi học nam sinh viên quay lén bạn nữ đang tắm
13:17:16 04/12/2018
Sáng nay 4/12, Trường ĐH Ngoại ngữ - ĐH Đà Nẵng đã ban hành quyết định buộc thôi học đối với sinh viên năm nhất N.T.M.H. do hành vi quay lén bạn nữ đang tắm trong thời gian học quân sự.
Vì sao hàng nghìn sinh viên 'thất học' mỗi năm?
12:05:03 04/12/2018
Theo thông kế mỗi năm có hàng nghìn sinh viên bị đuổi học, bỏ học tại các trường đại học lớn ở Hà Nội, Sài Gòn. Vậy đâu là nguyên nhân chính?
Khởi sắc giáo dục vùng sâu
11:45:59 04/12/2018
H. Krông Bông (Đắc Lắc) có 3 xã vùng sâu, vùng đặc biệt khó khăn là Cư Pui, Cư Đrăm và Yang Mao. Điều kiện kinh tế- xã hội ở đây còn gặp rất nhiều khó khăn. Song, với sự quan tâm của cấp trên, sự nỗ lực của các địa phương, trường học, c...
Những điều học sinh đang lầm tưởng về ôn thi môn văn vào lớp 10
11:39:16 04/12/2018
Cô Nguyễn Thu Trang – giáo viên Ngữ văn trường Phổ thông liên cấp Wellspring (Hà Nội) đã có nhiều chia sẻ bổ ích về quá trình ôn luyện vào lớp 10 môn văn hiện đang ở giai đoạn căng thẳng. Nữ giáo viên chỉ ra một số lầm tưởng của học sin...
Ngủ đủ 8 tiếng giúp sinh viên tăng hiệu quả học tập, thi cử
11:34:43 04/12/2018
Một phát hiện thú vị liên quan tới chất lượng giấc ngủ ở sinh viên vừa được công bố.
Lại rộ chuyện Tây ba lô dạy tiếng Anh
11:31:05 04/12/2018
Khi nhu cầu học tiếng Anh từ người bản xứ tăng cao, một số trung tâm Anh ngữ ở Việt Nam gần đây lại đẩy mạnh chiêu bài “giáo viên người bản ngữ” để thu hút học viên, bất kể chất lượng và bằng cấp của các giáo viên này.
Sai lầm nhiều phụ huynh mắc phải khi dạy con: Những "bức tường" cao lên cùng sự sợ hãi
10:36:08 04/12/2018
"Cứ không hiểu, không biết, không kiểm soát được là cấm cái đã rồi tính sau. Là nhốt con trong bức tường mình đã xây lên chứ không còn là bảo vệ con nữa, càng yêu con bao nhiêu càng xây bức tường dày bấy nhiêu".
Cách giảm gánh nặng môn tiếng Anh cho học sinh thi vào lớp 10
10:00:29 04/12/2018
Theo hiệu trưởng Trường THPT Việt Đức, trước khi đến lớp, các em cần chuẩn bị tốt bài ở nhà, đọc kỹ sách giáo khoa và làm bài tập.
Tiết lộ ông già Noel không có thật, cô giáo Mỹ gây tranh cãi
09:52:38 04/12/2018
Nhiều người chỉ trích cô giáo phá hỏng tuổi thơ của trẻ, trong khi số khác ca ngợi cô đã trung thực với học sinh.
“Đàn con đặc biệt” của cô giáo Hà thành ở miền sơn cước
09:46:25 04/12/2018
“Các con đặc biệt lắm, con thì không nghe được, con lại chậm hiểu, con thì đi lại khó khăn… nhưng con nào cũng ngoan ngoãn, nghe lời và luôn cố gắng học tập”, cô Dương Liên tâm sự.
Bộ Y tế công bố kết luận nội dung tố cáo trường Đại học Y Hà Nội
09:40:01 04/12/2018
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến vừa ký kết luận nội dung tố cáo trường Đại học Y Hà Nội để báo cáo Văn phòng Chính phủ. Kết luận khẳng định, các nội dung tố cáo là không đúng hoặc không có cơ sở.
Quảng Ngãi: Nguy cơ sạt lở núi đe dọa hàng trăm học sinh vùng cao
09:38:05 04/12/2018
2 năm qua, hơn 200 học sinh và giáo viên trường Tiểu học & THCS xã Ba Giang (huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi) luôn phập phồng lo sợ khi có mưa lớn. Ngôi trường này dựa lưng vào ngọn núi Voang Mo Ơn cao hàng trăm mét thường xuyên xảy ra sạt...
Thu nhập giáo viên dạy thêm: Có người 9 con số
06:51:47 04/12/2018
Thu nhập của giáo viên thường được chia thành 2 nhóm: nhóm 1 sống bằng lương hệ số, nhóm thứ 2 sống bằng thu nhập dạy thêm. Giáo viên dạy thêm dù ở thành phố hay nông thôn, nếu “đắt sô”, thì đều có thu nhập rất ổn.
Xây dựng môi trường tiếng Việt cho HS DTTS: Vượt qua rào cản
06:48:01 04/12/2018
Đối với học sinh (HS) dân tộc thiểu số (DTTS), tiếng Việt đặc biệt quan trọng trong quá trình giao tiếp và chiếm lĩnh tri thức, nắm bắt kiến thức do giáo viên truyền thụ. Chính vì vậy, giúp HS DTTS nói và sử dụng tiếng Việt thành thạo l...
Triết lý giáo dục của thầy giáo trường Lương Thế Vinh
06:44:45 04/12/2018
"Tôi mơ về một “Nền giáo dục khai phóng”". Đó là mong muốn của thầy Trần Mạnh Tùng - Giáo viên Toán, trường Trung học phổ thông Lương Thế Vinh, Hà Nội.
Đề xuất tiếng Anh là ngôn ngữ thứ 2: Phải thay đổi nhiều chính sách
06:33:32 04/12/2018
Nhìn nhận đề xuất công nhận tiếng Anh là ngôn ngữ thứ 2 của Việt Nam là mục tiêu đúng đắn nhưng quan trọng là phải triển khai từng bước, tránh nóng vội dẫn đến lãng phí mà không đi tới đâu.
Cách nói 'mẻ bánh', 'miếng pizza' bằng tiếng Anh
06:30:43 04/12/2018
"A batch of cakes", "a slice of pizza" là những danh từ tập hợp phổ biến trong giao tiếp tiếng Anh hàng ngày.
Tiếng Anh là ngôn ngữ thứ 2: Phải được Quốc hội thông qua mới thành công
20:23:10 03/12/2018
Về đề xuất tiếng Anh là ngôn ngữ thứ 2 tại Việt Nam, PGS.TS Lê Hữu Lập, Học viện công nghệ Bưu chính Viễn thông cho biết, đây là một chủ trương lớn, không thể mình Chính phủ triển khai làm được mà phải được Quốc hội thông qua và phải đư...
TP.HCM lần đầu tổ chức 'Ngày hội Toán học mở'
17:21:31 03/12/2018
Ngày hội Toán học mở (MOD) diễn ra với một loạt chương trình dành cho người yêu toán, trong đó điểm nhấn của ngày hội chính là buổi tọa đàm "Học toán để làm gì?" với sự tham gia của bốn vị khách mời: GS Hà Huy Khoái, GS Hồ Tú Bảo, TS Ng...
Kiến trúc sư mang trường học đến với trẻ vùng lũ Bangladesh
16:18:07 03/12/2018
Học sinh huyện Natore được đưa đón hàng ngày, di chuyển từ thuyền này sang thuyền khác để đọc sách, sử dụng máy vi tính.
Cách dùng 'V-ing' khi nói về kế hoạch tương lai
16:05:45 03/12/2018
Nếu đã chuẩn bị kỹ cho kế hoạch và chắc chắn nó sẽ xảy ra, bạn có thể dùng "be + V-ing" thay vì "be going to" để diễn đạt.
Bắt nạt trực tuyến: Gây nên stress, trầm cảm, tăng động… cho học sinh
15:35:08 03/12/2018
Bắt nạt trực tuyến, một hình thức mới của việc bắt nạt được thực hiện trên mạng internet thông qua các thiết bị điện tử, đang ngày càng phổ biến trong học đường và gây ra những hậu quả nghiêm trọng.