Từ ngày 21/4 đến 21/6/2020, Bộ GTVT đã triển khai việc lấy ý kiến cho dự thảo Luật giao thông đường bộ sửa đổi, trong đó có quy định đang gây nhiều ý kiến trái chiều là việc xe mô tô, xe gắn máy phải có đèn tín hiệu nhận diện ban ngày khi tham gia giao thông.
Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, Báo Tiền Phong tổ chức buổi Tọa đàm: “Đèn nhận diện ban ngày trên xe máy” với mục đích cung cấp cái nhìn đa chiều về vấn đề thông qua ý kiến của chuyên gia, đại diện các cơ quan ban ngành hữu quan.
Tọa đàm có sự tham gia của các khách mời:
Ông Khuất Việt Hùng, Chánh Văn phòng UBATGT QG
- Ông Trần Hữu Minh – Phó Chánh Văn phòng UBATGTQG.
- ông Đặng Trần Khanh – Phó Phòng kiểm định xe cơ giới (VAR)
- Ông Nguyễn Văn Thạch – Vụ trưởng Vụ ATGT – Bộ GTVT
- Thiếu tướng Lê Xuân Đức – Phó Cục trưởng Cục CSGT
- Lãnh đạo Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM)
- Các chuyên gia: Vũ Anh Tuấn – Đại học Việt Đức (TP.HCM); Lý Hùng Anh (ĐH Bách Khoa – ĐH QG TPHCM).
Mở đầu buổi tọa đàm, nhà báo Vũ Tiến – Phó Tổng Biên tập Báo Tiền Phong đã có những nhận xét về việc sử dụng xe máy ở Việt Nam.
Xe máy hiện là phương tiện di chuyển chính của phần lớn người dân Việt Nam. Liên quan đến An toàn giao thông, đã có nhiều quy định với người điều khiển xe máy như bắt buộc đội mũ bảo hiểm, xử lý nghiêm các hành vi sử dụng rượu, bia khi lái xe, chạy quá tốc độ, lạng lách, đánh võng hay đi vào đường cấm, đường một chiều…
Mặc dù vậy, tình hình tai nạn giao thông liên quan đến xe máy, xe mô tô, xe máy điện, xe đạp điện vẫn còn diễn biến phức tạp. Trong nỗ lực giảm thiểu tai nạn giao thông, mới đây, dự thảo Luật giao thông đường bộ sửa đổi quy định xe mô tô, xe máy phải có đèn tín hiệu nhận diện ban ngày khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, đề xuất này hiện nhận được rất nhiều ý kiến trái chiều như gây chói mắt, nóng nực, khó chịu cho người đi đường; thành “rừng đèn giữa phố” gây ô nhiễm ánh sáng, ảnh hưởng tuổi thọ bình ắc-quy, hệ thống điện và nhiều vấn đề cần được làm sáng tỏ.
Mở đầu buổi tọa đàm, nhà báo Vũ Tiến – Phó Tổng Biên tập Báo Tiền Phong đã có những nhận xét về việc sử dụng xe máy ở Việt Nam.
Xe máy hiện là phương tiện di chuyển chính của phần lớn người dân Việt Nam. Liên quan đến An toàn giao thông, đã có nhiều quy định với người điều khiển xe máy như bắt buộc đội mũ bảo hiểm, xử lý nghiêm các hành vi sử dụng rượu, bia khi lái xe, chạy quá tốc độ, lạng lách, đánh võng hay đi vào đường cấm, đường một chiều…
Mặc dù vậy, tình hình tai nạn giao thông liên quan đến xe máy, xe mô tô, xe máy điện, xe đạp điện vẫn còn diễn biến phức tạp. Trong nỗ lực giảm thiểu tai nạn giao thông, mới đây, dự thảo Luật giao thông đường bộ sửa đổi quy định xe mô tô, xe máy phải có đèn tín hiệu nhận diện ban ngày khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, đề xuất này hiện nhận được rất nhiều ý kiến trái chiều như gây chói mắt, nóng nực, khó chịu cho người đi đường; thành “rừng đèn giữa phố” gây ô nhiễm ánh sáng, ảnh hưởng tuổi thọ bình ắc-quy, hệ thống điện và nhiều vấn đề cần được làm sáng tỏ.
Ông Vũ Tiến - Phó Tổng Biên tập Báo Tiền Phong - trao hoa cho các đại diện cơ quan.Phần Phương tiện của Dự thảo Luật giao thông đường bộ sửa đổi có quy định Xe mô tô, xe gắn máy phải có đèn tín hiệu nhận diện khi tham gia giao thông. Vậy đó là loại đèn gì, đặc tính kỹ thuật, chức năng hoạt động ra sao?
Thông tin về quy định đèn tín hiệu nhận diện trên xe máy, chuyên gia VAMM cho biết đèn chiếu sáng phía trước giúp nhận diện vật thể phía trước và người lái dễ điều khiển, và đã được quy định trong các văn bản ở VN. Gần đây, có thêm đèn nhận diện ban ngày DRL – giúp xe dễ nhận diện trong ban ngày.
VN vẫn chưa có quy định rõ ràng về đèn DRL nhưng có nằm trong quy định số 53 và 87 của Liên Hợp Quốc (LHQ).
Chuyên gia VAMM chia sẻ về đèn nhận diện ban ngày.Theo quy định số 53 của LHQ: "Đèn nhận diện ban ngày là đèn được lắp phía trước của phương tiện để giúp phương tiện được dễ dàng nhận ra khi lái xe vào ban ngày. Đèn nhận diện ban ngày có thể bao gồm: Đèn chiếu sáng phía trước tự động bật khi động cơ hoạt động (AHO) hoặc đèn chạy ban ngày (DRL)"
- Đèn AHO: Là đèn chiếu sáng phía trước, luôn sáng khi động cơ hoạt động. Đặc tính kỹ thuật của đèn AHO hoàn toàn tương đồng với đèn chiếu sáng phía trước thông thường.
- Theo quy định số 53 và 87 của liên hợp quốc, Đèn DRL (Đèn chạy xe ban ngày): Là một loại đèn được lắp phía trước của xe giúp xe được dễ dàng nhận ra trong điều kiện ban ngày. Cũng theo quy định số 87 của Liên hợp quốc, Cường độ sáng của đèn này phải nhỏ hơn đèn chiếu sáng phía trước và nằm trong giới hạn 400-1200 cd. Đèn DRL được bật sáng khi động cơ hoạt động, và tự động tắt khi đèn chiếu sáng phía trước mở.
Chúng ta đã có cái nhìn khá rõ ràng về các loại đèn tín hiệu nhận diện ban ngày trên xe máy. Tuy nhiên, với đề xuất bật đèn tín hiệu nhận diện ban ngày, xin hỏi Bộ GTVT dựa trên cơ sở khoa học, thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế nào?
Đặng Trần Khanh – Phó Phòng kiểm định xe cơ giới (VAR): Chúng tôi ủng hộ giải pháp đảm bảo an toàn GTDB. Khi đưa ra Dự thảo Luật giao thông đường bộ, chúng tôi đã góp ý để hoàn thiện.
Nhiều nước có điều kiện tương tự như Việt Nam đã trang bị đèn nhận diện ban ngày. Bản thân các đèn chiếu sáng đã có quy chuẩn nhưng đèn nhận diện ban ngày chưa quy định rõ ở Việt Nam.
Theo khảo sát, xe máy và mô tô có trang bị đèn nhận diện sẽ giúp người lái điều khiển dễ hơn. Trong khi phía sau có tấm phản quang để giúp phát hiện thì phía trước cũng cần đèn nhận diện.
Nguyễn Văn Thạch – Vụ trưởng Vụ ATGT – Bộ GTVT: Về cơ sở pháp lý, tháng 8/2014 VN gia nhập công ước Viên 1968, xe máy trong suốt thời gian tham gia giao thông phải bật 1 đèn phía trước và 1 đèn đỏ phía sau. Trong đó, có thể bật đèn nhận diện ban ngày thay thế đèn chiếu gần.
Mỹ và châu Âu đã áp dụng các quy định này hơn 30 năm. Các nước trong khu vực đã áp dụng từ những năm 90. Nhiều tài liệu cho thấy áp dụng đèn nhận diện ban ngày giúp giảm 5%, có nước lên tới 30%.
Tôi kỳ vọng Việt Nam có thể giảm được 10% số lượng tai nạn giao thông nếu áp dụng bật đèn nhận diện ban ngày trên xe máy. Các số liệu từ quốc gia khác cho thấy Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để áp dụng.
Công ước Viên 1968 về GTĐB, Việt Nam là thành viên quy định như thế nào về việc bật đèn xe máy ban ngày?
Là thành viên của Công ước Viên 1968 về Giao thông Đường bộ, Việt Nam cũng cần tuân thủ các quy định về bật đèn xe máy ban ngày.
Theo chuyên gia Lý Hùng Anh, ở Đông Nam Á, Các nước có điều kiện thời tiết và tình trạng giao thông xe máy tương tự Việt Nam, đèn nhận diện ban ngày (DRLs) đã được chính phủ đưa vào luật áp dụng, cụ thể là Malaysia (1992), Thái Lan (2003), Indonesia (2009). Ngoài ra, các nước khác trên thế giới cũng đã được triển khai từ lâu như Nhật Bản, Đài Loan, Ấn Độ, Iran, Mỹ, Úc…
Cụ thể trường hợp Malaysia áp dụng năm 1992, theo nghiên cứu của Radin Umar (1996) thì có xấp xỉ 80% người điều khiển xe máy tuân thủ và kết quả khả quan đạt được ngay trong năm đó, giảm tới 22% tai nạn xe máy liên quan đến vấn đề nhận diện. Đến năm 2013, họ khuyến cáo đèn xe máy nên được bật cùng với khi khởi động.
Trong khi đó, chuyên gia Vũ Anh Tuấn cũng có nhận định tương tự. Đồng thời bổ sung rằng chính phủ Trung Quốc cũng đã nghiên cứu đầy đủ về đề án này để đề xuất triển khai trong thời gian sắp tới. Ở Đông Nam Á, Malaysia, Thái Lan và Indonesia là các quốc gia có điều kiện giao thông khá tương đồng với Việt Nam đã quy định phương tiện xe máy phải bật đèn nhận diện ban ngày khi lưu thông trên đường.
Quy định này đã mang lại hiệu quả trong việc cắt giảm tỉ lệ các vụ TNGT xảy ra vào ban ngày liên quan đến xe mô tô, xe gắn máy. Cần lưu ý rằng, trong trường hợp của Indonesia việc áp dụng thiết kế đèn chiếu sáng phía trước tự động (AHO) trên phương tiện xe máy là chủ trương từ các nhà sản xuất phương tiện chứ không phải từ chính phủ. Theo Luật giao thông đường bộ số 22 năm 2009 của nước này, người điều khiển phương tiện giao thông phải bật đèn chiếu sáng phía trước trong thời gian cả ngày và đêm. Nhận thấy người điều khiển phương tiện có khả năng quên bật đèn nên Hiệp hội các nhà sản xuất xe mô tô Indonesia (AISI) đã nộp thư xin tự nguyện áp dụng thiết kế bố trí đèn AHO trên xe mô tô từ năm 2011.
