Thành Thái thông minh, lên 4 tuổi - khi vua cha bị truất ngôi đã phải sống ở ngoài thành với bà con lao động, chia sẻ gian khổ với những người nghèo khó trong cảnh nước mất nhà tan. Vua Thành Thái sớm có ý thức về quốc sự và rất ham hiểu biết. Vua thích đọc các tân thư chữ Hán của Trung Quốc và Nhật Bản. Nhờ đó, Thành Thái có tinh thần tự cường dân tộc và đầu óc cải cách. Song mọi dự định cách tân đất nước của vua đều bị thực dân Pháp ngăn chặn.
Khâm sứ Pháp lo ngại một điều là Thành Thái rất gần dân, thương dân và hay vi hành. Có một lần Thành Thái đi chơi bộ trên cầu Gia Hội, sắp gặp một người vác tre. Quân lính vội chạy lên trước, dẹp đường, Vua bảo:
- Cứ để cho người ta đi! Mình dân không phải là dân, vua không phải là vua, tại sao dẹp người ta ?
Nhiều chuyến săn bắn ở Cổ Bỉ (cách Huế khoảng 30km) vua thường ghé vào chơi các làng dọc sông Bồ. Vào làng, vua cho trải chiếu ngồi giữa đất, dân làng bu lại xem. Nếu lính đuổi, vua không cho và hỏi dân muốn gì? Dân bảo muốn xem bắn, vua liền giương súng bắn cho họ xem.
Khâm sứ Pháp và quần thần Nam triều xu nịnh rất muốn truất ngôi của Thành Thái để thay bằng một vua bù nhìn khác. Họ phao tin, nhà vua bị điên để hạ uy thế. Khâm sứ Lê-véc-cơ rất tức tối sau nhiều lần nhà vua không làm theo ý hắn.
Ngày 29/7/1907, Lê-véc-cơ nói thẳng với vua: Nhà vua không thành thật công tác với chính phủ bảo hộ thì nay mọi việc đều do Hội đồng thượng thư tự quyết đoán. Nhà vua đã hết quyền hành và không được ra khỏi nơi Đại Nội dành riêng cho vua.
Ngày 3/9/1907, triều thần được lệnh của Pháp vào điện Càn Thành dâng vua dự thảo chiếu thoái vị với lý do sức khỏe không đảm bảo, xin tự nguyện rút lui. Xem xong bản dự thảo, Thành Thái nhếch mép cười, khi ghi ngay hai chữ "phê chuẩn", quay lưng đi vào.
Ngày 12.9.1907 thực dân Pháp cho áp giải vào Sài Gòn rồi đưa đi quản thúc tại Cap saint Jacques, đến năm 1916 thì đày ra đảo Réunion.
-
A. 10 tuổi
A là đáp án đúng. Vua Thành Thái tên thật là Nguyễn Phúc Bửu Lân, sinh ngày 22/2/1879, là con thứ bảy của vua Dục Đức và bà Từ Minh Hoàng hậu Phan Thị Điều. Vua Thành Thái lên ngai vàng trong một tình thế bắt buộc. Khi ấy, vua Đồng Khánh băng hà vào lúc chỉ còn ba ngày nữa là năm mới. Theo thủ tục của người Việt, tang lễ không thể gác qua hai năm. Điều đó đồng nghĩa với việc trong ba ngày, triều đình phải phát tang vua cũ, lập người kế vị để năm mới có vua mới. Con của Đồng Khánh là Bửu Đảo không được chọn vì quá nhỏ, mới 3 tuổi. Viện Cơ mật phải qua Tòa khâm sứ Pháp để bàn bạc. Với sự cố tình dịch chệch của người thông ngôn Diệp Văn Cương, hoàng tử Bửu Lân được chọn nối ngôi, hôm đó là mùng 1 Tết Kỷ Sửu (1889). Cả Bửu Lân và bà Từ Minh Hoàng hậu đều lo sợ và không muốn con làm vua vì không thể quên được cái chết bi thảm của vua Dục Đức, Hiệp Hòa hay Kiến Phúc, bà Từ Minh vẫn phải để con vào Đại Nội. Cậu bé Bửu Lân 10 tuổi đăng cơ đúng vào mùng 2 Tết, tức vua Thành Thái.
-
B. 12 tuổi
-
C. 14 tuổi
-
A. Đúng
A là đáp án đúng. Do thời ấu thơ sống đời dân dã ngoài Hoàng thành nên vua Thành Thái cảm thấy không thoải mái khi bị giam trong 4 bức tường cao ngất của cung điện. Khi rảnh rỗi, vua thường cưỡi ngựa ra ngoài thành cùng với thị vệ để dạo chơi. Ban đầu, vua chỉ có ý định dạo chơi cho khuây khỏa nhưng càng về sau, vua càng muốn đi để tìm hiểu đời sống nghèo khó của dân chúng. Một lần lên vùng Kim Long chơi, vua say mê một người con gái, sau đó thường xuyên lui tới nơi này. Vì vậy dân gian có câu “Kim Long có gái mỹ miều/ Trẫm thương Trẫm nhớ Trẫm liều Trẫm đi”. Tương truyền, cô gái Kim Long này được đưa vào cung và được phong làm cung phi. Cũng từ đó, vua Thành Thái nảy ra ý nghĩ tự mình đích thân vi hành tuyển lựa cung nữ cho mình, không nhờ đến những cuộc tiến cung rình rang, tốn kém, phức tạp chốn cung đình. Sách Gần 400 năm vua chúa triều Nguyễn ghi lại việc vua Thành Thái tuyển cung phi lạ lùng như vậy là bất thường, vượt khỏi khuôn phép của hoàng gia. Người Pháp luôn khẳng định vị vua này bị điên. Khâm sứ Pháp nghi ngờ hành động bất thường này của cua Thành Thái và luôn theo dõi nhất cử nhất động của nhà vua. Về sau, vua Thành Thái bị giam lỏng ở đảo Bồng Dinh trên hồ Tịnh Tâm hơn ba tháng. Thực ra những cô gái đẹp được vua Thành Thái đưa về cung đều được cho vào một đội quân, cho học võ nghệ và phiên thành đội ngũ hẳn hoi. Việc học võ nghệ này là chủ ý của vua Thành Thái và được thực hiện bí mật. Sau khi thành thạo việc binh, các cô gái sẽ được trả về gia đình để chờ khi có hữu sự.
-
B. Sai
-
A. Lâm trọng bệnh
-
B. Thông Minh
-
C. Lộ rõ ý chí chống Pháp
C là đáp án đúng. Vua Thành Thái không dễ bảo như ông vua tiền nhiệm là Đồng Khánh, lại có xu hướng căm ghét người Pháp nên người Pháp luôn theo dõi và nghi ngờ ông. Thỉnh thoảng, vua Thành Thái lại có những cử chỉ, lời nói kỳ quặc, điên dại khiến quan Pháp rất nghi ngại. Ngày khởi công xây dựng cầu Trường Tiền, viên Khâm sứ Pháp nói với vua Thành Thái “Chiếc cầu này mà gãy thì nhà nước bảo hộ sẽ trả lại nước An Nam cho bệ hạ”. Không ngờ sau cơn bão năm 1904, cây cầu bị gãy. Nhân sự kiện đó, vua Thành Thái đã nói lại viên khâm sứ trong một lần gặp mặt “Thế nào, cầu Trường Tiền đã gãy rồi đó, thưa ông”? Điều này đã gây ra mâu thuẫn giữa hai bên. Tiếp đó, trong dịp Bắc tuần năm 1902, tận mắt thấy cảnh dân tình bị Pháp chà đạp, vua Thành Thái đã làm bài thơ lộ rõ ý chí đánh đuổi xâm lăng. Bài thơ chữ Hán được tạm dịch: “Mấy độ tang thương khiến hãi kinh/ Lắm phen ngoảnh lại xót xa tình/ Hồ Ngưu đã đổi ba triều đại/ Động Hổ còn trơ vạn trận thành/ Núi Nùng mây phủ nhìn kim cổ/ Sông Nhĩ dòng trôi vẳng khốc thanh/ Cầm hồ đoạt sáo còn đâu nữa/ Ai giúp giang sơn gỡ bất bình”. Hành động, lời nói của vua tuy được ngụy trang rất kỹ bằng cái vỏ điên, kỳ quặc nhưng không qua nổi con mắt dò xét của quan lại làm tay sai cho Pháp. Mọi hành động “bất thường” của vua Thành Thái được trình báo với tòa Khâm sứ. Lập tức, tòa Khâm sứ lên kế hoạch phế truất nhà vua hòng mong lập được một ông vua mới ngoan ngoãn như vua Đồng Khánh. Sợ phản ứng của triều đình và dân chúng, Pháp chưa vội hạ bệ Thành Thái mà tương kế tựu kế. Nhân việc vua không chịu phê vào bản tấu thăng chức của một số quan lại tay chân của Khâm sứ, tòa Khâm sứ tước quyền phê chuẩn của vua, giam lỏng ông trong Đại Nội và biện lý do “Thành Thái mắc bệnh điên”. Thành Thái ngự trên ngai vàng được 18 năm, bị phế truất năm 28 tuổi.
-
A. Vua Khải Định
-
B. Vua Duy Tân
B là đáp án đúng. Sau khi bị phế truất năm 1907, vua Thành Thái với tước vị là Hoài Trạch Công bị áp giải tới Vũng Tàu quản thúc. Đến năm 1916, khi con ông, vua Duy Tân khởi binh chống Pháp thất bại, cả hai cha con cùng gia đình bị đày sang đảo Réunion. Khác với cuộc sống khi bị lưu đày của vua Hàm Nghi, vua Thành Thái đã phải trải qua thời gian rất khó khăn. Khi sang đến đảo, chính quyền Pháp sắp xếp để mỗi gia đình của vua Thành Thái và vua Duy Tân ở một biệt thự cùng các khoản sinh hoạt phí khác nhưng với hai điều kiện: không được tự tiện ra sân bay, bến cảng và tất cả vật dụng trong nhà nếu hư hỏng phải báo cáo với toàn quyền mới được thay mới. Vua Thành Thái đã không chấp nhận điều kiện trên nên chỉ ở trong hai năm rồi đưa gia đình ra ở tại một ngôi nhà gỗ rộng lớn do ông thuê. Để trang trải cuộc sống, vua Thành Thái cùng gia đình phải làm nhiều nghề, trong đó nổi tiếng nhất là nghề làm yên ngựa. Trong thời gian sống ở đảo Réunion, Thành Thái còn đề ra một số nguyên tắc bắt buộc gia đình phải tuân theo như dịp lễ,Tết phải mặc quốc phục, phải hành xử và noi theo một số phong tục của người Việt và nhất là phải giữ gìn tiếng nói dân tộc.
-
C. Vua Hàm Nghi
-
A. Lê Văn Miến
A là đáp án đúng. Vua Thành Thái ham học hỏi. Ngoài học cả chữ Nho, chữ Pháp, ông còn cắt tóc ngắn, mặc âu phục, học lái canô, xe hơi, nghiên cứu các loại vũ khí, làm quen văn minh phương Tây với mong muốn cách tân nhưng vẫn thể hiện tinh thần yêu nước, chống Pháp. Ông khinh ghét bọn quan lại xu nịnh và đặc biệt căm ghét thực dân xâm lược. Ông nghiên cứu các loại vũ khí, giao cho họa sĩ Lê Vǎn Miến - người tốt nghiệp trường mỹ thuật Paris - vẽ hình mẫu các khẩu súng Pháp, các loại vũ khí hiện đại. Nhiều lần bị phát hiện, nhà vua đã “giả điên”, xé hết các bản vẽ.
-
B. Lê Văn Điển
-
C. Lê Văn Biển
-
A. Cần Thơ
-
B. Đồng Tháp
-
C. Bà Rịa-Vũng Tàu
C là đáp án đúng. Bạch Dinh nằm ở Bà Rịa-Vũng Tàu là nơi giam lỏng vua Thành Thái trong hơn 9 năm từ 1907 đến 1916. Bạch Dinh vốn là nơi được xây dựng thành một pháo đài mang tên Phước Thắng nhằm kiểm soát cửa biển Cần Giờ. Tuy nhiên, chính quyền thực dân Pháp đã ra lệnh san phẳng pháo đài để biến Bạch Dinh thành nơi nghỉ mát cho quan chức Toàn quyền Đông Dương thời bấy giờ. Công trình chính thức được khởi công vào năm 1898, đến năm 1902 thì hoàn thành, và tên gọi tiếng Pháp Villa Blanche do Toàn quyền Paul Doumer đặt theo tên người vợ của mình. Còn với người Việt thì quen gọi là Bạch Dinh vì tòa nhà được sơn hoàn toàn bằng màu trắng. Đến năm 1934, Bạch Dinh trở thành nơi nghỉ mát của vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương. Sau này, Bạch Dinh là điểm đến thường xuyên của những nguyên thủ, quan chức Việt Nam Cộng hòa. Sau giải phóng miền Nam 1975 Bạch Dinh chính thức trở thành một điểm đến du lịch, và ngày 4/8/1992 Bạch Dinh chính thức trở thành di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Bạch Dinh là tòa nhà 3 tầng, cao 19m, dài 25m. Tầng hầm của biệt thự dùng để nấu ăn, tầng trệt dùng làm nơi để tiếp khách. Tầng trệt còn bài trí những hiện vật cổ xưa dùng để trang trí nội thất như: Song bình Bách điểu chầu phụng, bộ tràng kỷ Hoàng Gia ghi niên đại Khải định năm 1921, cặp ngà voi Châu Phi dài 170cm, bộ tam đa ngũ thái Phúc – Lộc – Thọ. Hiện nay Bạch Dinh được dùng làm bảo tàng trưng bày bộ sưu tập gốm sứ quý hiếm thời Khang Hy vớt được từ các tàu cổ đâm tại khu vực Hòn Cau – Côn Đảo, súng thần công cùng nhiều hiện vật có giá trị khác.
-
A. Ấn Độ Dương
Nằm ở Ấn Độ Dương, hòn đảo Reunion thuộc sở hữu của Pháp là một trong những hòn đảo lớn nhất trong quần đảo Mascarene với diện tích trên 2.000 km2. Đảo nằm ở trong vùng có khí hậu nhiệt đới. Đỉnh cao nhất của đảo là Piton de la Neige (Đỉnh núi tuyết) với độ cao 3070 mét. Xung quanh đỉnh núi có các đài vòng rất đẹp còn giữ được nét tự nhiên, hoang dã là Cirque Cilaos, Cirque Malfate, Cirque Salazie. Ngọn núi cao thứ hai là Piton de la Fournaise (2632m) bao phủ bởi một hệ thống núi lửa hoạt động mạnh nhất thế giới. Thác Voile de la Mariee trên đảo nổi tiếng bởi hiệu ứng quang học đẹp mắt nó tạo ra. Những đầu thác từ thảm thực vật xanh rì, bát ngát xung quanh hội tụ tại cùng một hồ, trông như những chiếc khăn voan cô dâu. Chợ Thánh Paul là một trong những khu chợ đẹp và nổi tiếng nhất trên đảo Reunion. Nơi đây được mở cửa vào thứ sáu và thứ bảy hàng tuần. Ở đây có hơn 300 sạp hàng hóa được bày bán các sản phẩm địa phương, gia vị, hoa quả và tất nhiên, cả quà lưu niệm. Đi về phía Tây của hòn đảo Reunion có một bãi biển tuyệt đẹp mang tên Ermitage. Ermitage là bãi biển dài nhất đảo với chiều dài lên đến 2 km. Viện hải dương học trên đảo Reunion là một trong những thủy cung dưới nước đẹp bậc nhất Pháp với hơn 500 loài cá, san hô của biển Ấn Độ Dương.
-
B. Thái Bình Dương
-
C. Đại Tây Dương
-
A. Huế
-
B. Sài Gòn
B là đáp án đúng. Sau cái chết của vua Duy Tân năm 1947, Thành Thái được đưa trở về nước, kết thúc 31 năm bị lưu đày ở đảo Réunion. Tuy nhiên, thực dân Pháp buộc Thành Thái phải ở Sài Gòn để dễ bề kiểm soát. Tháng 3/1953, ông được về Huế để nhang khói cho tổ tiên. Vào lại Sài Gòn được một năm thì vua mất vào ngày 16/2 năm Giáp Ngọ (tức 24/3/1954), có tài liệu ghi là 1955, thọ 77 tuổi. Gia đình đưa thi hài ông về an táng tại An Lăng (Huế), bên cạnh mộ của vua cha Dục Đức.
-
C. Đảo Réunion
